Giải bài tập SGK Bài 6 Giáo dục kinh tế và pháp luật 10

Trao đổi cùng bạn và cho biết em đồng tình hay không đồng tình với các ý kiến sau. Giải thích vì sao?

a. Nhà nước là chủ thể duy nhất có quyền sở hữu và quyết định các khoản thu chi của ngân sách nhà nước.

b. Hoạt động chi thu của ngân sách thực hiện theo nguyên tắc hoàn trả trực tiếp.

c. Ngân sách nhà nước góp phần điều tiết nền kinh tế như kích thích hay hạn chế sản xuất, tiêu dùng bằng các chính sách thuế, tài chính.

d. Ngân sách nhà nước luôn duy trì ở mức bội chi để đảm bảo các hoạt động của kinh tế – xã hội.

Em hãy đọc các nội dung sau và cho biết nội dung nào không phải đặc điểm của ngân sách nhà nước. Vì sao?

a. Ngân sách nhà nước phản ánh mối tương quan giữa quyền lập pháp và quyền hành pháp.

b. Ngân sách nhà nước góp phần hạn chế sự bất bình đẳng xã hội.

c. Ngân sách nhà nước là một kế hoạch tài chính cần được Quốc hội biểu quyết thông qua trước khi thi hành.

d. Ngân sách nhà nước góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Thảo luận cùng bạn và cho biết ý kiến của em với các hành vi thực hiện pháp luật về ngân sách trong các trường hợp sau:

Trường hợp 1.

  Doanh nghiệp A kinh doanh về lĩnh vực công nghệ, hằng năm tổng lợi nhuận lên đến hơn 10 tỉ đồng. Tuy nhiên, cơ quan nhà nước phát hiện Doanh nghiệp A chưa hoàn thành nghĩa vụ ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật hiện hành.

 Trường hợp 2.

  Việc công khai ngân sách hiện nay được thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước hiện hành. Hằng năm, địa phương T đã thực hiện công khai số liệu dự toán và quyết toán ngân sách nhà nước một cách đầy đủ và nằm trong danh sách những địa phương đứng đầu về thu ngân sách.

 Trường hợp 3.

  Trong năm vừa qua, Công ti M đã nộp ngân sách nhà nước trên 15 tỉ đồng. Bên cạnh việc thực hiện tốt nghĩa vụ nộp ngân sách, công ti đã tuyên truyền đến người lao động hiểu rõ hơn quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong việc thực hiện các chính sách thuế. Bên cạnh đó, Công ti M cũng được tôn vinh là doanh nghiệp tiêu biểu trong việc nộp thuế vào ngân sách nhà nước.

Em hãy vẽ sơ đồ tư duy về đặc điểm và vai trò của ngân sách nhà nước.

Hãy thiết kế một sản phẩm tuyên truyền về quyền và nghĩa vụ của công dân trong thực hiện pháp luật về ngân sách nhà nước để tuyên truyền đến bạn bè, người thân.

Ngân sách nhà nước là...

a. khoản thu của những quan hệ kinh tế phát sinh trong thị trường kinh tế

b. bản dự trù thu chi tài chính của Nhà nước trong một khoảng thời gian nhất định, thường là một năm

c. quỹ tiền tệ tập trung chi cho cơ sở hạ tầng và an sinh xã hội

d. khoảng dự trù thu chi từ dân và cho dân

Những khoản thuộc tổng chi ngân sách là:

a. chi đầu tư phát triển, dự phòng ngân sách nhà nước, chi thường xuyên

b. chi đầu tư phát triển, thu viện trợ, chi thường xuyên

c. chi đầu tư phát triển, thuế, chi thường xuyên

d. chi đầu tư phát triển, thuế, chi viện trợ. 

Trường hợp nào dưới đây được gọi là bội chi ngân sách nhà nước?

a. Tổng thu lớn hơn tổng chi.

b. Tổng thu nhỏ hơn tổng chi.

c. Tổng thu lớn hơn hoặc bằng tổng chi

d. Tổng thu nhỏ hơn hoặc bằng tổng chi.

Chi ngân sách nhà nước không ảnh hưởng đến...

a. việc thúc đẩy và tạo điều kiện cho nền kinh tế phát triển

b. mối quan hệ của các doanh nghiệp 

c. việc cân bằng an sinh xã hội 

d. việc tạo một nền tảng chính trị ổn định 

Nguồn nào dưới đây không được tính vào thu ngân sách nhà nước?

a.Thuế, phí, lệ phí có tính chất thuế (như thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân,...).

b. Hoạt động sự nghiệp công có nguồn thu ví dụ như trường học công, bệnh viện công, trung tâm thể thao,...

c. Khoản vay, viện trợ không hoàn lại từ nước ngoài cho các doanh nghiệp.

d. Lợi tức góp vốn từ tổ chức kinh tế, thu hồi vốn từ tổ chức kinh tế, bán và cho thuê tài sản nhà nước, đóng góp tự nguyện.

Nhóm chi nào sau đây không được tính vào nhóm chi của ngân sách nhà nước?

a. Nhóm chi thường xuyên nhằm duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước như lương, công tác, hội họp, công tác phí,...

b. Nhóm chỉ đầu tư phát triển nhằm tăng cường cơ sở vật chất và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cho doanh nghiệp.

c. Nhóm chi trả nợ và viện trợ để Nhà nước trả các khoản vay và thanh toán làm nghĩa vụ quốc tế.

d. Nhóm chi dự trữ quốc gia phục vụ việc dự trữ cho các biến động bất ngờ như dịch bệnh, thiên tai,...

Đâu không phải là đặc điểm của ngân sách nhà nước? 

a. Ngân sách nhà nước được thi hành với sự đồng ý của Quốc hội.

b. Ngân sách nhà nước được Quốc hội giám sát trực tiếp.

c. Ngân sách nhà nước tạo lập nguồn vốn lớn cho nền kinh tế.

d. Ngân sách nhà nước thực thi vì lợi ích chung của toàn thể quốc gia.

Người dân có quyền gì về ngân sách nhà nước?

a. Quyền được biết về thông tin ngân sách.

b. Quyền có tiếng nói và nhận phản hồi về thông tin ngân sách.

c. Quyền giám sát hiệu quả sự dụng ngân sách. 

d. Quyền kiến nghị kiểm toán ngân sách nhà nước.

Nội dung nào không phải là vai trò của ngân sách nhà nước?

a. Ngân sách nhà nước có thể huy động nguồn vốn lớn nhằm giúp nền kinh tế phục hồi sau khủng hoảng kinh tế.

b. Ngân sách nhà nước là công cụ quan trọng để hạn chế tình hình lạm phát.

c. Ngân sách nhà nước luôn đảm bảo cân bằng, không để xảy ra tình trạng suy thoái kinh tế.

d. Ngân sách nhà nước góp phần giúp phân phối thu nhập lại cho dân cư.

Công dân đóng góp vào ngân sách nhà nước bằng cách nào?

a. Nộp thuế, phí và lệ phí.

b. Tham gia lực lượng lao động.

c. Thành lập doanh nghiệp.

d. Tất cả đều đúng.

Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

a. Những khoản vay và chi viện trợ từ nước ngoài làm tăng nguồn thu sách.

b. Thúc đẩy mạnh và nhanh về cơ sở hạ tầng là cách đúng nhất để thúc đẩy kinh tế.

c. Để tạo ra nguồn dự trữ quốc gia nên ngân sách nhà nước luôn bội thu qua từng năm.

d. Ngân sách nhà nước là khoản chi cho dân không hoàn trả lại. 

Hãy đánh dấu x vào cột phù hợp với các ý kiến sau:

Hãy đọc thông tin sau và thực hiện yêu cầu.

Việc thực hiện chi ngân sách trong những năm qua đã góp phần giảm tỉ lệ đói nghèo, mạng lưới an sinh xã hội ngày càng được nâng cao, chất lượng cuộc sống người dân dần cải thiện tích cực. Ngân sách nhà nước cũng đã chi để hỗ trợ các địa phương khắc phục hậu quả bão, mưa lũ và khôi phục sản xuất sau thiên tai, dịch bệnh; cứu trợ, cứu đói cho nhân dân, khắc phục hậu quả thiên tai. Chính phủ đã ban hành nhiều quyết sách nhằm thực hiện nhiệm vụ ngăn chặn suy giảm kinh tế, duy trì tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy giảm. Một trong những biện pháp đó là tăng chi ngân sách và giảm thuế cho các doanh nghiệp.

Hãy cho biết những vai trò của ngân sách nhà nước có ở thông tin trên.

Hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

Trường hợp 1. 

Trong năm qua, do tình hình kinh tế gặp nhiều khó khăn, chị A được Ủy ban nhân dân cấp vốn vượt nghèo nhưng chị dùng tiền để sửa nhà ở. 

Em có đồng tình với hành động của chị A không? Vì sao?

Trường hợp 2.

Anh M bán hàng trực tuyến với các mặt hàng xách tay. Anh cho rằng mình không phải thực hiện pháp luật về ngân sách nhà nước.

Theo em, anh M có phải đóng góp vào ngân sách nhà nước không? Vì sao?

Trường hợp 3. 

Chị T cho biết, quán phở đầu hẻm trong khu phố của chị những năm qua chưa bao giờ phải đóng góp vào ngân sách nhà nước vì hoạt động của chị không nằm trong danh mục cần đóng thuế.

Em tán thành với ý kiến của chị T không? Vì sao?

Em hãy liệt kê 3 công trình sử dụng ngân sách nhà nước địa phương và giới thiệu ngắn cho bạn bè cùng lớp thông tin này.