Giải bài tập SGK Bài 23 Giáo dục kinh tế và pháp luật 10

Em đồng tình hay không đồng tình với những ý kiến nào sau đây? Vì sao?

a. Nhà nước ta coi việc phát triển giáo dục, bồi dưỡng thế hệ trẻ là nền tảng cho sự phát triển đất nước.

b. Trách nhiệm bảo vệ môi trường chỉ thuộc về các cơ quan chức năng.

c. Nhà nước khuyến khích nền kinh tế nhiều thành phần.

d. Nhà nước ưu tiên phát triển giáo dục ở miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Em có nhận xét gì về hành vi của mỗi nhân vật trong các trường hợp sau đây?

a. S là một học sinh lớp 10. S đã tìm tòi và chế tạo thành công máy lọc nước mặn cầm tay để giúp người dân ở những vùng bị ngập mặn.

b. Chị B khuyến khích mọi người trong gia đình phân loại rác thải trước khi xử lí.

c. Ông D sau khi về hưu đã mở tiệm photocopy để sao chép sách, truyện, tranh ảnh bán cho học sinh.

d. Là Chủ tịch Hội du học sinh Việt Nam tại Pháp, D thường tổ chức các ngày hội văn hoá Việt Nam cho du học sinh.

Em hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi.

  A, B là đôi bạn thân vừa tốt nghiệp ngành Sư phạm Toán loại giỏi. Mặc dù được ưu tiên về dạy một trường chuyên trong tỉnh nhưng A từ chối và muốn đi đến nhữn trường ở vùng sâu, vùng xa để dạy học. Biết suy nghĩ của bạn, B khuyên:

- Sao cậu không về đạy ở trường chuyên, nơi đó mới xứng với thực lực của chúng ta, lương lại cao nữa? Sao phải tự làm khó bản thân đi về những vùng sâu, vùng xa?

A liền trả lời bạn:

- Chúng ta may mắn có điều kiện học tập trong một môi trường giáo dục thuận lợi. Cho nên, mình muốn đem con chữ đến các buôn làng để giúp họ thoát được cái nghèo và phát triển đất nước mai sau.

Câu hỏi:

Tình huống trên thể hiện nội dung gì của Hiến pháp năm 2013? Em có nhận xét gì về ý kiến của A và B?

Hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi.

Trong một cuộc thi hùng biện dành cho học sinh, N và H tranh luận về vai trò của văn hoá và khoa học - công nghệ. N cho rằng:

- Văn hoá, văn nghệ là quan trọng nhất, nó giúp chúng ta có cuộc sống thoải mái, vui vẻ hơn. Bên cạnh đó, văn hoá, văn nghệ còn giúp bảo tồn được những loại hình nghệ thuật truyền thống của nước nhà trước sự du nhập của văn hoá phương Tây.

Tuy nhiên, H lại cho rằng:

- Hiện nay, khoa học - công nghệ mới là quan trọng, vì nó giúp đẩy lùi dịch bệnh làm cuộc sống của chúng ta dễ dàng hơn, hiện đại hơn. Hơn nữa, khoa học - công nghệ cũng sẽ đưa Việt Nam trở thành cường quốc công nghệ sánh vai với các nước khác trên thế giới.

Câu hỏi:

- Em có nhận xét gì về ý kiến của N và H?

- Theo em, văn hoá và khoa học - công nghệ có vai trò như thế nào trong đời sống? Vì sao chúng ta phải phát huy vai trò của 2 lĩnh vực trên?

Em hãy thiết kế băng rôn tuyên truyền nội dung Hiến pháp năm 2013 về giáo dục.

Em hãy viết đoạn văn ngắn (khoảng 150 chữ) về đề tài: "Môi trường hôm nay, cuộc sống ngày mai".

Hãy đánh dấu √ vào câu trả lời đúng.

Câu 1. Theo Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, hai quốc sách hàng đầu của Việt Nam lần lượt là:

a. Phát triển giáo dục và phát triển khoa học và công nghệ.

b. Bảo vệ môi trường và phát triển khoa học và công nghệ.

c. Phát triển giáo dục và phát triển văn hoá, văn nghệ.

d. Phát triển nền kinh tế độc lập, tự chủ và phát triển khoa học và công nghệ.

Câu 2. Theo Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, nền kinh tế Việt Nam là một nền kinh tế:

a. Thị trường với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế.

b. Thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế.

c. Định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế.

d. Thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với một hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế.

Câu 3. Theo Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, giáo dục bắt buộc là bậc:

a. Đại học.

b. Trung học cơ sở.

c. Tiểu học.

d. Trung học phổ thông.

Câu 4. Nguồn năng lượng nào được Nhà nước khuyến khích sử dụng?

a. Năng lượng hoá thạch, năng lượng dầu mỏ

b. Năng lượng khí đốt, năng lượng hạt nhân

c. Năng lượng thuỷ điện, năng lượng tái tạo

d. Năng lượng mới, năng lượng tái tạo

Câu 5. Những chế tài nào được áp dụng khi tổ chức, cá nhân gây ô nhiễm môi trường, làm suy kiệt tài nguyên thiên nhiên và suy giảm đa dạng sinh học?

a. Răn đe

b. Khiển trách

c. Khắc phục và bồi thường thiệt hại

d. Cấm sản xuất

Câu 6. Nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế;.......... giữ vai trò chủ đạo.

a. kinh tế nhà nước

b. kinh tế tư nhân

c. kinh tế nước ngoài

d. kinh tế nông nghiệp

Câu 7. Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 quy định Nhà nước không thu học phí đối với cấp học nào?

a. Giáo dục mầm non

b. Giáo dục tiểu học

c. Giáo dục trung học

d. Giáo dục đại học

Điền từ còn thiếu vào chỗ trống.

Nội dung cơ bản của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013:

Về kinh tế:

Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam xây dựng nền.............. độc lập, tự chủ, phát huy nội lực, hội nhập, hợp tác quốc tế, gắn kết chặt chẽ với phát triển văn hoá; thực hiện tiến bộ và.............. xã hội, bảo vệ môi trường; thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường theo.............. xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kình tế; kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo.

Về văn hoá:

Hiến pháp đã hiến định mục tiêu phát triển bền vững, trong đó thể hiện rõ quan điểm: phát triển kinh tế gắn kết chặt chẽ với phát triển văn hoá, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường. Như vậy, văn hoá trở thành một thành tố hữu cơ, bảo đảm cho sự.............. toàn diện, bền vững của kinh tế.
Mục đích của chính sách văn hóa là chăm lo xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại; phát triển văn học, nghệ thuật nhằm đáp ứng nhu cầu tinh thần đa dạng và lành mạnh của nhân dân: phát triển các.............. thông tin đại chúng nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin của nhân dân, phục vụ sự nghiệp.............. và bảo vệ Tổ quốc; tạo môi trường xây dựng gia đình Việt Nam ấm no, tiến bộ, hạnh phúc; xây dựng con người Việt Nam có sức khoẻ, văn hóa, giàu lòng yêu nước, có tinh thần đoàn kết, ý thức làm chủ, trách nhiệm công dân.

Về khoa học, công nghệ và môi trường:

Nhà nước tạo điều kiện để mọi người tham gia và được.............. lợi ích từ các hoạt động khoa học và công nghệ. Như vậy, vai trò, trách nhiệm của Nhà nước được thể hiện qua việc:
Ưu tiên, đầu tư, khuyến khích, tạo điều kiện cho phát triển khoa học và công nghệ;
Nhà nước có chính sách bảo vệ môi trường nhằm quản lí, sử dụng có hiệu quả, bền vững các nguồn .............. thiên nhiên; xử lí nghiêm những tổ chức, cá nhân gây ô nhiễm môi trường. Theo đó, Nhà nước và toàn xã hội có trách nhiệm bảo vệ môi trường để bảo đảm quyền của mọi người được thực hiện.

Về giáo dục:

Giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu, Nhà nước phát triển................ nhằm nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam.
Nhà nước quan tâm tới phát triển giáo dục và đào tạo, một mặt khẳng định bản chất và trách nhiệm của Nhà nước. Mặt khác, hiến định chủ trương xã hội hóa giáo dục, nhằm huy động các nguồn lực khác trong xã hội để................ cho giáo dục và đào tạo, từ đó tạo điều kiện cho những thay đổi mang tính đột phá trong lĩnh vực này.

Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào sau đây? Vì sao?

a. Chỉ có cá nhân mới phải thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng, chống tham nhũng trong hoạt động kinh tế - xã hội và quản lí nhà nước.

b. Nhà nước tạo điều kiện để người khuyết tật và người nghèo được học văn hóa và học nghề.

c. Tài sản hợp pháp của cá nhân, tổ chức đầu tư, sản xuất, kinh doanh được pháp luật bảo hộ.

d. Các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh tự do với nhau.

Hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

Trường hợp 1.

H là học sinh lớp 10A tham gia hội thi Khoa học Kĩ thuật quốc tế đạt giải cao. Công trình nghiên cứu của H là sáng chế máy lọc nước sạch ở nông thôn. Sản phẩm của em được mọi người đón nhận đưa vào sử dụng. Bên cạnh đó, sản phẩm của H được Nhà nước cấp bằng độc quyền sáng chế.

Trường hợp 2.

Nơi K sinh sống gắn Khu bảo tồn Quốc gia Cát Tiên có nhiều loại động, thực vật quý hiếm. Do đó, Nhà nước đã có rất nhiều dự án nhằm cải thiện công tác bảo tồn và phát triển tài nguyên đa dạng sinh học các hệ sinh thái rừng tại đây gắn với cải thiện sinh kế bền vững cho cộng đồng vùng đệm.

Trường hợp 3.

Do tình hình diễn biến dịch bệnh phức tạp nên doanh nghiệp tư nhân của anh A gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, Nhà nước đã kịp thời hỗ trợ giải quyết khó khăn cho vay vốn và giảm thuế thu nhập doanh nghiệp để phục hói sản xuất.

Trường hợp 4.

Thực hiện chủ trương của Đoàn trường, V và các bạn học sinh lớp 10B đã tích cực tham gia hoạt động văn nghệ nhắm giữ gìn một số loại hình nghệ thuật dân gian.

- Em hãy chỉ ra các chính sách của Nhà nước là thuộc các lĩnh vực nào?

- Căn cứ vào quy định pháp luật nào đề Nhà nước cấp bằng sáng chế cho H?

- Nhà nước đã có những chính sách nào đối với doanh nghiệp tư nhân của anh A?

- Tại sao V lại tích cực tham gia hoạt động văn nghệ?

Hãy đọc thông tin sau và trả lời câu hỏi.

Trong những năm qua, các giá trị văn hóa ở nước ta, nhất là các giá trị văn hóa truyền thống, luôn được chú trọng, bảo tồn và phát huy. Dù trải qua gần 2 năm bị ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch COVID-19 trên toàn cầu, công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá vẫn đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận. Trong 6 tháng đầu năm 2021, cả nước có 23 di tích cấp quốc gia được xếp hạng, ghi danh 31 di sản văn hoá phi vật thể vào Danh mục di sản văn hoá phi vật thể quốc gia. Ngành văn hoá đã hoàn thiện hồ sơ gửi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đề cử đi sản Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà (tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng) ghi danh vào Danh mục di sản thế giới; đưa Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử (các tình Quảng Ninh, Bắc Giang và Hải Dương) vào danh sách dự kiến lập hồ sơ di sản thế giới. Công tác bảo tồn, giữ gìn và phát huy các phong tục, tập quán tốt đẹp của đồng bào dân tộc thiểu số được đẩy mạnh thông qua việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

(Theo Tạp chí Mặt Trên, ngày 04 - 02 - 2019)

- Theo em, thông tin trên thể hiện nội dung nào của Hiến pháp năm 2013?

- Là học sinh, em có thể làm gì để góp phần vào việc bảo tồn, phát triển nền văn hóa dân tộc?

Hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi.

Cơ sở gia công các sản phẩm nhựa của gia đình ông A không sử dụng bất kì phương pháp chống ồn, chống ô nhiễm môi trường. Hàng ngày, tiếng ồn từ máy xay nhựa, máy ép, máy dập với âm thanh rất lớn, bụi nhựa bay ra không khí, làm ảnh hưởng tới cuộc sống của các hộ gia đình trong khu vực. Khi được mọi người và cơ quan chức năng nhắc nhở, ông A cho rằng: “Tiếng ồn không phải là một dạng ô nhiễm và tôi không khắc phục”.

- Theo em, quan điểm của ông A về tiếng ồn là đúng hay sai?

- Ông A đã vi phạm nội dung gì của Hiến pháp năm 2013?

Em hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 150 chữ) nói về ý nghĩa của việc Nhà nước ưu tiên phát triển giáo dục ở miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Em hãy thiết kế một sản phẩm (băng rôn, áp phích,...) tuyên truyền về việc bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp.