Giá trị thặng dư tương đối là giá trị thặng dư thu được do rút ngắn thời gian lao động tất yếu, nhờ đó tăng thời gian lao động thặng dư, trong điều kiện độ dài ngày lao động không thay đổi. 

Giả sử ngày lao động 8 h trong đó 4h thời gian lao động tất yếu, 4h thời gian lao động thặng dư.

Tỷ suất giá trị thặng dư: m'= 4/4.100%=100%

Nếu thời gian lao động tất yếu rút ngắn còn 2h, thời gian lao động thặng dư tăng lên 6h: 

Tỷ suất giá trị thặng dư: m'=6/2.100%=300%