Vật lý 6 Bài 6: Lực - Hai lực cân bằng

2.1.1. Thí nghiệm:

• Bố trí các thí nghiệm:

• Nhận xét về tác dụng của lò xo lá tròn lên xe và của xe lên lò xo lá tròn khi ta đẩy xe cho nó ép lò xo lại:

  • Lò xo lá tròn bị ép đã tác dụng lên xe lăn một lực đẩy.

  • Lúc đó tay ta (thông qua xe lăn) đã tác dụng lên lò xo lá tròn một lực ép làm cho lò xo bị giãn dài ra.

• Nhận xét về tác dụng của lò xo lên xe và của xe lăn lennlò xo khi ta kéo xe cho lò xo giãn ra :

  • Lò xo bị giãn đã tác dụng lên xe lăn một lực kéo.

  • Lúc đó tay ta (thông qua xe lăn) đã tác dụng lên lò xo một lực kéo làm cho lò xo bị dãn.

• Nhận xét về tác dụng của nam châm lên quả nặng : Nam châm đã tác dụng lên quả nặng một lực hút.

2.1.2. Rút ra kết luận:

• Khi vật này đẩy hoặc kéo vật kia, ta nói ta nói vật này tác dụng lên vật kia.

• Lực do lò xo lá tròn tác dụng lên xe lăn có phương gần song song với mặt bàn và có chiều đẩy ra.

• Lực do lò xo tác dụng lên xe lăn có phương dọc theo lò xo và có chiều hướng từ xe lăn đến trụ đứng.

• Nếu hai đội kéo co mạnh ngang nhau thì họ sẽ tác dụng lên dây hai lực cân bằng. Sợi dây chịu tác dụng của hai lực cân bằng thì sẽ đứng yên.

• Lực do đội bên phải tác dụng lên dây có phương dọc theo sợi dây, có chiều hướng về bên phải. Lực do đội bên trái tác dụng lên sợi dây có phương dọc theo sợi dây và có chiều hướng về bên trái.

⇒ Hai lực cân bằng là hai lực mạnh như nhau, có cùng phương nhưng ngược  chiều, tác dụng vào cùng một vật.

Dùng các từ thích hợp như lực đẩy, lực kéo, lực hút, lực nén, lực uốn, lực nâng để điền vào chỗ trống trong các câu sau đây:

a) Để nâng một tấm bê tông nặng từ mặt đất lên, cần cẩu đã phải tác dụng vào tấm bê tông một ………… 

b) Trong khi cày, con trâu đã tác dụng vào cái cày một …………

c) Con chim đậu vào một cành cây mềm, làm cho cành cây bị cong đi. Con chim đã tác dụng lên cành cậy một ………… 

d) Khi một lực sĩ bắt đầu ném một quả tạ, lực sĩ đã tác dụng vào quả tạ một …….. 

Hướng dẫn giải:

a) Lực nâng         

b) Lực kéo           

c) Lực uốn

d) Lực đẩy

Bài 2: 

Tìm những từ thích hợp để điền vào chỗ trống.

a) Một em bé giữ chặt một đầu dây làm cho quả bóng bay không bay lên được. Quả bóng đã chịu tác dụng của hai ………… Đó là lực đẩy lên của không khí và lực giữ dây của ………… 

b) Một em bé chăn trâu đang kéo sợi dây thừng buộc mũi trâu để lôi trâu đi, nhưng trâu không chịu đi. Sợi dây thừng bị căng ra. Sợi dây thừng đã chịu tác dụng của hai lực. Một lực do ………….. tác dụng. Lực kia do …….. tác dụng .

c) Một chiếc bè nổi trên một dòng suối chảy xiết. Bè không bị trôi vì nó đã được buộc chặt vào một cái cọc bằng một sợi dây. Bè đã chịu tác dụng của hai …… một lực do dòng nước tác dụng, lực kia do ….. tác dụng .

Hướng dẫn giải:

a. Lực cân bằng, em bé

b. Lực cân bằng, em bé, con trâu

c. Lực cân bằng, sợi dây.

Qua bài giảng Lực - Hai lực cân bằng này, các em cần hoàn thành 1 số mục tiêu mà bài đưa ra như:

• Nêu được các thí dụ về lực đẩy, lực kéo,… và chỉ ra được phương và chiều của các lực đó.

• Nêu được thí dụ về hai lực cân bằng và xác định được hai lực cân bằng.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Lực - Hai lực cân bằng cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Chọn đáp án đúng. Hai lực cân bằng: 

  • A. là hai lực mạnh như nhau, có cùng phương và cùng chiều, tác dụng vào cùng một vật.
  • B. là hai lực mạnh như nhau, có cùng phương nhưng ngược  chiều, tác dụng vào cùng một vật.
  • C. là hai lực mạnh như nhau, ngược phương và ngược chiều, tác dụng vào cùng một vật.
  • D. là hai lực mạnh như nhau, có cùng phương nhưng ngược  chiều, tác dụng vào 2 vật ngược chiều nhau.

• Câu 2:

  Phát biểu nào sau đây không đúng ?

  • A. Tác dụng đẩy, kéo của vật này lên vật khác gọi là lực.
     
  • B. Nếu chỉ có hai lực tác dụng vào cùng một vật mà vật vẫn đứng yên, thì hai lực đó là hai lực cân bằng.
  • C. Hai lực cân bằng là hai lực mạnh như nhau, có cùng phương nhưng ngược chiều.
  • D. Nếu chỉ có hai lực tác dụng vào cùng một vật  thì hai lực đó là hai lực cân bằng.

• Câu 3:

   Lấy ngón tay cái và ngón tay trỏ ép hai đầu một lò xo bút bi lại. Nhận xét về tác dụng của ngón tay lên lò xo và của lò xo lên ngón tay. Chọn câu trả lời đúng.

  • A. Lực mà ngón cái tác dụng lên lò xo và lực mà lò xo tác dụng lên ngón cái là hai lực cân bằng.
  • B. Lực mà ngón trỏ tác dụng lên lò xo và lực mà lò xo tác dụng lên ngón trỏ là hai lực cân bằng
  • C. Lực mà hai ngón tay tác dụng lên lò xo là hai lực cân bằng
  • D. Các câu trả lời A,B,C đều đúng.

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Lực - Hai lực cân bằng để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Bài tập C1, C2, C3, C4, C5 trang 21 SGK Vật lý 6

Bài tập C6 trang 22 SGK Vật lý 6

Bài tập C7 trang 23 SGK Vật lý 6

Bài tập C8 trang 23 SGK Vật lý 6

Bài tập C9 trang 23 SGK Vật lý 6

Bài tập 6.1 trang 21 SBT Vật lý 6

Bài tập 6.2 trang 21 SBT Vật lý 6

Bài tập 6.3 trang 21 SBT Vật lý 6

Bài tập 6.4 trang 22 SBT Vật lý 6

Bài tập 6.5* trang 22 SBT Vật lý 6

Bài tập 6.6 trang 22 SBT Vật lý 6

Bài tập 6.7 trang 22 SBT Vật lý 6

Bài tập 6.8 trang 23 SBT Vật lý 6

Bài tập 6.9 trang 23 SBT Vật lý 6

Bài tập 6.10 trang 23 SBT Vật lý 6

Bài tập 6.11 trang 23 SBT Vật lý 6

Bài tập 6.12 trang 23 SBT Vật lý 6

Bài tập 6.13 trang 24 SBT Vật lý 6

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Vật lý HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!