Phân tích Bài thơ số 28 của R.Tago

A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý

B. Dàn bài chi tiết

1. Mở bài

• Giới thiệu tác giả R.Tago
  • Ra-bin-đra-nat Tago (1861 - 1941) là nhà văn hóa lớn của Ấn Độ, suốt đời mình, ông đã phấn đấu không mệt mỏi và có những cống hiến quan trọng cho sự nghiệp phục hưng văn hóa Ấn Độ, giải phóng Ấn Độ khỏi ách thực dân; góp phần vào cuộc đấu tranh của nhân loại vì độc lập hòa bình, hữu nghị giữa các dân tộc.
  • Ông là nhà văn Châu Á đầu tiên đạt giải Nobel về văn học năm 1913 với tập thơ Dâng
• Giới thiệu tác phẩm: Bài thơ số 28
  • Xuất xứ: Bài thơ số 28 là một trong những bài thơ hay nhất của Ta-go được trích từ tập thơ Người làm vườn
  • Chủ đề: Thể hiện quan niệm của nhân vật trữ tình về tình yêu - đó là sự hiểu biết, hòa điệu giữa hai con người, là sự hiến dâng và tự nguyện

2. Thân bài

• 6 câu đầu (từ câu 1 đến câu 6)
  • Mở đầu bài thơ là hình ảnh “đôi mắt” được sử dụng như một hình ảnh so sánh và tượng trưng: “Như trăng kia muốn vào sâu biển cả”
  • Đôi mắt có thể ví như ánh sáng kì diệu của trời đất chiếu rọi chốn sâu thẳm của trái tim người, như trăng kia muốn vào sâu biển cả. Trăng lặn xuống biển, hòa nhập vào cõi mênh mông, tỏa ánh sáng lung linh. Chính đó là sự biểu hiện nỗi khát khao hoa hợp tâm hồn.
  • Anh đã để cuộc đời anh trần trụi dưới mắt em. Anh không giấu em một điều gì. Nghịch lí xảy ra: cái mà em biết về anh chỉ là cái bề ngoài, còn tận đáy sâu thẳm của tâm hồn anh, con tim anh, em dễ đâu nắm bắt được.
• 10 câu tiếp (từ câu 7 đến câu 16)
  • Những từ “nếu, nhưng” trong những câu 7, 8 và 9 được sử dụng để khẳng định nguyện ước cao quý của chàng trai là hiến dâng cho người yêu: (Nếu đời anh chỉ là viên ngọc/ Nếu đời anh chỉ là một đóa hoa)
  • “Viên ngọc”, “đóa hoa” là những vật vừa quý giá, vừa đẹp mà tạo hóa ban cho con người. Đời anh cũng đẹp và quý giá như vậy. Nhưng nếu cần làm cho em xinh đẹp hơn, quý giá hơn, anh cũng nguyện ước hiến dâng cho em.
  • “Em là nữ hoàng của vương quốc đó”: Cái quý giá nhất của chàng trai là một trái tim một vương quốc mà em là nữ hoàng, người làm chủ nó cũng không thể biết được biên giới của nó. Đây chính là khoảng cách không bao giờ vượt qua nổi, một đỉnh cao không bao giờ chinh phục nổi của tình yêu.
  • Những từ “nếu, nhưng” trong câu 13, 16 và 19 được sử dụng để tiếp tục khẳng định, lí giải những đòi hỏi tưởng như nghịch lí mà ngẫm ra lại rất có lí: trái tim chàng trai có nhũng phút giây lạc thú. Chỉ là khổ đau thì người yêu cũng dễ chia vui bằng nụ cười nhẹ nhõm, cùng cảm thông bằng hạt lệ trong.
• 5 câu cuối (từ câu 17 đến câu 21)
  • Chàng trai tự biết mình có một trái tim phức tạp hơn nhiều. Trái tim anh lại là tình yêu, trong đó tiềm ẩn mầm mống đối lập, mâu thuẫn: vừa sung sướng vừa đau khổ, vừa thiếu thốn, vừa giàu sang.
  • Sự đối lập này mãi mãi tồn tại trong tình yêu, do đó tình yêu đòi hỏi phải thống nhất sự đối lập này như một quy luật. Cho nên chàng trai khẳng định: (Trái tim anh cũng ở gần em như chính đời em vậy/ Nhưng chẳng bao giờ em biết trọn nó đâu.)

3. Kết bài

• Trình bày nhận xét, đánh giá về nội dung và nghệ thuật bài thơ
• Mở rộng liên tưởng bằng suy nghĩ cá nhân

C. Bài văn mẫu

Đề bài: Phân tích bài thơ số 28 của R.Tago

Gợi ý bài làm:

Sau tập Thơ Dâng được giải thưởng Nobel, năm 1914, Tago xuất bản tập thơ “Người làm vườn – tập thơ tình, gồm 85 bài thơ, chỉ đánh số, không có nhan đề. Bài thơ số 28 này rút trong tập “Người làm vườn”, được truyền tụng và ngợi ca là “một trong những bài thơ tình hay nhất trên thế giới”.

Toàn bài thơ vẫn là lời tỏ tình của người con trai, của “anh”. Còn người con gái chỉ “lắng nghe lời nói như ru” và qua “đôi mắt”, qua cái nhìn “băn khoăn… buồn” – được nói đến mà thôi.

Sáu câu thơ đầu cho thấy một mối tình đầu rất đẹp và thơ mộng. Cô gái duyên dáng, ngỡ ngàng và “băn khoăn”. Vẻ đẹp dịu hiền được thể hiện qua đôi mắt và cái nhìn chan chứa yêu thương: “muốn nhìn vào tâm tưởng của anh”. Rụt rè và thăm dò.

Tình yêu đến, “Thần Ái tình đã gõ cửa trái tim” nhưng em vào đã hay, đã biết gì nhiều về anh. Em là ánh trăng, anh là mặt biển (trong xanh) - Hai hình ảnh so sánh này diễn tả rất hay một tình yêu trong sáng chân thành, dào dạt và sự khao khát yêu thương. Cô gái có đôi mắt huyền mới có cái nhìn lung linh của ánh trăng kia. Và chàng trai có tình yêu nồng nàn, chân thành, trong sáng thì ánh trăng kia mới có thể soi vào tận đáy biển cả. Hình ảnh ánh trăng và biển cả đã thể hiện tài tình men say ái tình: niềm khao khát hạnh phúc và sự hòa hợp tâm hồn lứa đôi trong “cái thuở ban đầu lưu luyến ấy”. Lời tỏ tình nồng nàn yêu thương, đàng hoàng và tin cậy. Tình yêu đâu chỉ là “tìm kiếm” mà còn là “phát hiện” những vẻ đẹp tiềm ẩn trong tâm hồn, trong tính cách người tình của em. Như một lời nhắc khẽ mà rung động:

…Đôi mắt em muốn nhìn vào tâm tưởng của anh.

Như trăng kia muốn vào sâu biển cả.

Anh đã để cuộc đời anh trần trụi dưới mắt em,

Anh không giấu em một điều gì.

Chính vì thế mà em không biết gì tất cả về anh.

Bảy dòng thơ tiếp theo là lời tỏ tình rất đẹp. Sử dụng hình ảnh ẩn dụ về “ngọc”, về “hoa” và giả định: “nếu… anh sẽ…” để biểu lộ một tình yêu nồng cháy, mãnh liệt và dâng hiến. Có gì quý hơn ngọc, giá trị bằng ngọc? Nếu đời anh là viên ngọc thì anh sẽ đập vỡ làm trăm mảnh, xâu thành chuỗi quàng vào cổ em yêu. Có gì đẹp và thơm bằng hoa? Nếu đời anh chỉ là bông hoa nhỏ bé, tròn xinh, thơm tho, anh sẽ ngắt nó ra cài lên mái tóc em. Các động từ: “đập ra”, “xâu thành”, “quàng vào”, “ngắt ra”, “cài lên” - diễn tả một “tấm lòng”, một cử chỉ trân trọng và dâng hiến trong tình yêu. Tago viết bài thơ này cách chúng ta ngày nay ngót một thế kỷ mà hình ảnh thơ vẫn mới mẻ, thú vị vô cùng:

-----Để tham khảo nội dung đầy đủ của tài liệu, các em vui lòng tải về máy hoặc xem trực tuyến-----

Đầu bài thơ, thi sĩ đã dùng hình ảnh “biển cả”, đến khổ thơ này, ông lại tạo ra những khái niệm bổ sung: “bến bờ”, “vương quốc”, “biên giới” - tạo ra một hệ thống ngôn ngữ diễn tả một không gian nghệ thuật để nói lên niềm tự hào của người con trai có một tình yêu trong sáng mênh mông.

Tình yêu không thể tầm thường và đơn giản. Đâu chỉ là “một phút giây lạc thú” để làm “nở ra thành một nụ cười nhẹ nhõm”, tầm thường, thoảng qua! Tình yêu cũng không phải là sự hèn hạ, van xin, cầu mong một sự “ban ơn”, một sự yếu mềm. Giọt lệ trong, nỗi thương đau, nỗi sầu u ẩn mà người con trai mang lại trong mỗi cuộc tình chỉ là sự hèn hạ mà thôi. Mà đâu chỉ là lĩnh vực tình yêu, mọi sự quỳ lạy, van xin trong ứng xử đều hèn hạ, đáng khinh. Đoạn thơ này mang tính chất “phản đề”, nhiều người viết sách lâu nay đã hiểu không đúng. Chàng trai muốn tâm tình với người yêu là trái tim anh không phải như thế này đâu:

“Nếu trái tim anh chỉ là phút giây sướng vui, nó sẽ nở nụ cười dịu hiền và em sẽ thấu hiểu nó nhanh - Nếu trái tim anh chỉ là nỗi thương đau, nó sẽ tan ra thành lệ trong phản ánh nỗi sầu thầm kín”.

Hai đoạn thơ thứ 4 và thứ 5 tương phản đối lập. Từ phủ định đi đến khẳng định. Không nên như thế này mà phải như thế này. Người con trai đã mang đến cho người con gái một tình yêu tuyệt đẹp. Anh tự hào thổ lộ:

Nhưng em ơi, trái tim anh lại là tình yêu,

Nỗi vui sướng khổ đau của nó là vô biên.

Những đòi hỏi và sự giàu sang của nó là trường cửu

Trái tim anh cũng ở gần em như chính đời em vậy

Nhưng chẳng bao giờ em biết trọn nó đâu!

Trong nguyên tắc: “những gì tình yêu cầu mong” được người dịch thơ viết thành: “những đòi hỏi” dễ làm nhiều độc giả hiểu không đẹp ý thơ. Chàng trai tự hào về trái tim của mình “lại là tình yêu”, tình yêu đích thực, đâu phải thứ “trái tim chỉ là giây phút lạc thú”. Tình yêu của em đã và đang mang đến cho anh bao cảm xúc kỳ diệu, lúc thì vui sướng, lúc thì khổ đau… Tình yêu đâu chỉ toàn vị ngọt? Vui sướng và khổ đau mà tình yêu mang đến là mênh mông, là vô biên. Những cầu mong và sự giàu có mà tình yêu, mà trái tim của chàng trai là bất tận, là trường cửu. Chàng trai cầu mong ở người tình một tình yêu đằm thắm, chân thành và thủy chung. Cầu mong con thuyền tình của anh và em sẽ cập bến bờ hạnh phúc giữa mùa trăng? Nhẹ nhàng thổ lộ và trách móc: gần đấy sao mà xa xôi. Hình như em vẫn chưa hiểu tình yêu của anh đã dành cho em. Phải biết phát hiện sự cầu mong và giàu sang trong tình yêu. Năm dòng cuối là một “tuyên ngôn” đẹp của tình yêu. Thơ tình của Tago mang thêm màu sắc triết lý.

Có biết chiếm lĩnh trái tim người yêu mới thật sự có và được sống trong một tình yêu đẹp, trọn vẹn.

Bài thơ tình số 28 của Tago rất đẹp và sáng tạo trong hình tượng: “đôi mắt buồn, băn khoăn” - “ánh trăng soi vào biển cả” - “viên ngọc và chuỗi ngọc”, “đóa hoa thơm và vòng hoa” - trái tim yêu thương mênh mông… Ý tưởng phong phú và sâu sắc: cái ngần ngại, băn khoăn của thiếu nữ trong mối tình đầu; sự chân thành, say đắm, nồng nàn, khát khao trong tình yêu của chàng trai. Không thể tầm thường, đơn giản trong tình yêu. Bài thơ tình còn là một sự đúc kết, chiêm nghiệm: Yêu là tìm kiếm, là phát hiện và chiếm lĩnh. Tình yêu là sung sướng và khổ đau, là thiếu thốn và giàu sang, gần mà xa, xa mà gần. Phải biết phát hiện để chiếm lĩnh tình yêu, có thế mới thật sự đi tới mái ấm hạnh phúc trong tình yêu đôi lứa.

Cũng như “Biển” của Xuân Diệu, “Sóng” của Xuân Quỳnh, “Tôi yêu em” của Puskin,… bài thơ này của Tago không thể thiếu trong hành trang - tâm hồn “tuổi áo trắng” mộng mơ.

 

Trên đây là bài văn mẫu Phân tích Bài thơ số 28 của R.Tago. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm:

• Cảm nhận về Bài thơ số 28 của R. Tago

 

-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----