OPTADS360
AANETWORK
LAVA
YOMEDIA

Soạn bài Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long - Ngữ văn 9

Banner-Video

Qua bài học giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp bình dị của các nhân vật trong truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa thấu hiểu được tư tưởng: công việc đem lại ý nghĩa trong cuộc sống và niềm vui.

ADSENSE/lession_isads=0
QUẢNG CÁO
 
 

 

 
 

1. Tóm tắt nội dung bài học

1.1. Nội dung

  • Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” khắc họa thành công hình ảnh những conngười lao động bình thường, mà tiêu biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng ở một mình trên đỉnh núi cao. Qua đó, truyện khẳng định vẻ đẹp của conngười lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng.

1.2. Nghệ thuật

  • Cốt truyện đơn giản, xoay quanh một tình huống đó là có cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa ông họa sĩ già,cô kĩ sư trẻ và một anh thanh niên làmcông tác khí tượng. Cuộc gặp gỡ chỉ diễn ra trong chốc lát nhưng đã để lại mộ tấn tượng gợi nhiều suy nghĩ và dẫn chúng ta tới những nhân vật mới: kĩ sư vườn rau, nhà nghiên cứu sét.
  • Xây dựng nhân vật chân dung, nhân vật được ghi lại đượcđánh giá qua những cảm nhận trực tiếp nhưng không hề nhạt nhòa bởi được khắc họa qua nhiều điểm nhìn và miêu tả tinh tế.

2. Soạn bài Lặng lẽ Sa Pa

Câu 1: Nhận xét về cốt truyện và tình huống cơ bản của truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa. Tác phẩm này, theo lời tác giả, là "một bức chân dung". Đó là bức chân dung của ai, hiện ra trong cái nhìn suy nghĩ của những nhân vật nào?

  • Truyện xoay quanh một tình huống gặp gỡ bất ngờ giữa ông hoạ sĩ già, cô kĩ sư trẻ với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn thuộc Sa Pa. Bốn con người khác nhau, tình cờ gặp nhau mà bỗng trở nên thân thiết, gần gũi như trong một gia đình. Tuy tính cách và nghề nghiệp khác nhau, nhưng tất cả đều có chung một tâm hồn tinh tế trong sáng, một suy nghĩ lành mạnh sâu sắc và nhất là họ có chung một thái độ sống, lao động và cống hiến hết mình cho Tổ quốc, một cách vô tư hồn, nhiên âm và thầm lặng lẽ. Anh thanh niên - nhân vật chính của truyện - chỉ hiện ra trong chốc lát nhưng để lại cho các nhân vật khác trong truyện và bạn đọc những tình cảm tốt đẹp

Câu 2. Phân tích nhân vật anh thanh niên trong truyện.

  • Là người say mê công việc, có tinh thần trách nhiệm cao
    • Với niềm say mê nghề nghiệp anh đã sống một mình trên đỉnh núi suốt bốn năm trời, trở thành "người cô độc nhất thế gian".
    • Công việc của anh vất vả "đo mưa, đo nắng, đo chấn động mặt đất", phải lấy ốp vào lúc một giờ, bốn giờ sáng xung quanh tối mịt nhưng anh vẫn nghiêm túc và đúng giờ.
    • Hiệu quả làm việc rất cao, anh đã góp phần phát hiện ra đám may khô giúp không quân ta bắn rơi máy bay Mĩ.
  • Là người có nếp sống khoa học ngăn nắp
    • Căn phòng làm việc của anh gọn gàng, ngăn nắp, đặc biệt là một giá sách và một quyển sách đang đọc dở trên bàn chứng tỏ tinh thần học hỏi không ngừng.
  • Là người có tâm hồn cao đẹp
    • Ở một mình song anh vẫn trồng hoa thược dược, lay ơn đủ màu, vườn hoa ấy tươi đẹp như tâm hồn anh vậy.
  • Là người cởi mở, chu đáo với mọi người
    • Anh tặng hoa cho cô kĩ sư trẻ, tặng trứng cho ông họa sĩ, tặng tam thất cho bác lái xe.
  • Là người khiêm tốn, giản dị
    • Anh nói rất ít về mình, để dành thời gian nói chuyện với mọi người, từ chối khi ông họa sĩ có ý định vẽ về anh, anh cho rằng có nhiều người xứng đáng hơn anh.

Câu 3. Phân tích nhân vật ông họa sĩ.

Nhân vật này cùng các nhân vật phụ khác đã góp phần tô đậm hình ảnh anh thanh niên trong truyện như thế nào?

  • Ông họa sĩ là người khát khao cống hiến, khát khao sáng tác. Luôn tìm kiếm vẻ đẹp trong cuộc sống để đưa vào nghệ thuật "Họa sĩ đã bắt gặp một điều mà thật ra ông vẫn ao ước được biết. Ôi, một nét thôi cũng đủ khẳng định một tâm hồn, khơi gợi một ý sáng tác, một nét mới đã là giá trị một chuyến đi dài".
  • Xúc động, trân trọng vẻ đẹp tâm hồn con người đặc biệt là vẻ đẹp của anh thanh niên: "Chao ôi! Bắt gặp một con người như anh ta là cơ hội hân hữu cho sáng tác". Ông thấy anh thật đáng yêu nhưng anh làm cho ông nhọc lòng quá với những điều ta suy nghĩ về anh và những điều anh suy nghĩ". Những cảm xúc và suy nghĩ của ông họa sĩ về anh thanh niên và về những điều khác nữa được gợi lên từ câu chuyện của anh đã làm cho chân dung nhân vật chính trở nên sáng đẹp, chứa đựng những chiều sâu tư tưởng.

Câu 4. Trong truyện ngắn này có sự kết hợp các yếu tố trữ tình, bình luận với tự sự. Em hãy chỉ ra các chi tiết tạo nên chất trữ tình của tác phẩm và nêu tác dụng của chất trữ tình đó.

  • Chất trữ tình của tác phẩm toát lên từ vẻ đẹp của thiên nhiên Sa Pa thơ mộng là "Những rặng đào, những đàn bò lang, cổ có đeo chuông ở các đồng cỏ trong thung lũng". Đó là vẻ đẹp kỳ lạ của "Nắng bắt đầu lên tới, đốt cháy rừng cây. Những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng những ngón tay bằng bạc dưới cái nhìn bao che của những cây từ kinh thỉnh thoảng nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng". Đó là cảnh "Mây bị nắng xua, luồn cả và gầm xe". Rồi thì "những bông hoa đơn, thược dược vàng, tím, đỏ, hồng phấn, tổ ong, mọc ngay giữa mùa hè, nắng mạ bạc con đèo, đốt cháy rừng cây, hừng hực như một bó đuốc lớn".
  • Chất trữ tình toát lên từ vẻ đẹp tâm hồncủa những con người trong truyện
    • Anh thanh niên có suy nghĩ, lối sống, hành động đẹp như thơ.
    • Tâm hồn cô kỹ sư trẻ bừng dậy một tình cảm lớn lao đẹp đẽ khi gặp ánh sáng đẹp đẽ từ cuộc sống, tâm hồn anh thanh niên chiếu rọi. Cả ấn tượng hàm ơn khó tả dạt lên trong lòng cô gái, không phải chỉ vì bó hoa anh thanh niên tặng mà còn vì "Một bó hoa này khác nữa, bó hoa của những háo hức, mơ mộng ngẫu nhiên anh thêm cho cô. Và còn vì một cái gì đó nữa lúc cô chưa kịp nghĩ kỹ".

Câu 5. Chủ đề của truyện

  • Truyện Lặng lẽ Sa Pa ca ngợi những con người lao động bình thường đang hăng say, cống hiến hết mình cho Tổ quốc một cách thầm lặng như anh thanh niên. Qua tác phẩm, nơi chỉ nghe tên đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi – có những con người đang làm việc, cống hiến và lo nghĩ cho đất nước.

Để chuẩn bị cho bài học tiếp theo được tốt hơn các em tham khảo thêm bài giảng Lặng lẽ Sa Pa.

3. Một số bài văn mẫu về bài Lặng lẽ Sa Pa

Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa được tác giả Nguyễn Thành Long xây dựng xoay quanh một tình huống truyện khá đơn giản mà tự nhiên. Đó chính là cuộc gặp gỡ tình cờ của mấy người khách trên chuyến xe lên Sa Pa với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn. Để nắm vững kiến thức bài học cũng như biết được cách viết hoàn chỉnh bài văn liên quan đến tác phẩm này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:

4. Hỏi đáp về bài Lặng lẽ Sa Pa

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em. 

OFF