Tập làm một bài thơ tự do - Ngữ văn 8 Tập 2 Kết Nối Tri Thức

1.1.1. Hình thức nghệ thuật

- Bài thơ có thể có vần, vẫn gieo linh hoạt (vần chân, vần lưng; vần liền, vần cách); hoặc có thể không vần.

- Nhịp thơ linh hoạt, phù hợp với cảm xúc.

- Hình ảnh sinh động.

- Biện pháp tu từ đa dạng, phong phú.

- Từ ngữ đặc sắc.

1.1.2. Nội dung

- Cảm xúc chân thực.

- Nội dung, ý nghĩa sâu sắc.

a. Xác định đề tài, cảm xúc:

- Đề tài: Nhà trường, gia đình, thiên nhiên, chiến tranh, tình yêu

- Cảm xúc: biết ơn, yêu thương, ghét bỏ, tự hào.

b. Lựa chọn hình ảnh biểu đạt cảm xúc:

- Lựa chọn hình ảnh: ngôi nhà thân thương, hình ảnh bố mẹ, ông bà, anh chị em, cánh đồng, khu vườn, dòng sông quê,...

- Biểu đạt cảm xúc: niềm xúc động, tình yêu thương, lòng kính trọng,...

c. Gieo vần, bắt nhịp:

- Tạo nhịp điệu linh hoạt: ngắt nhịp các câu theo mạch cảm xúc với độ dài ngắn khác nhau, chủ yếu dựa trên nội dung cần biểu đạt.

- Gieo vần linh hoạt, kết hợp vần bằng, trắc: kết hợp vần chân, vần lưng, vần liền, vần cách, tùy theo sự xuất hiện của các từ ngữ với mạch cảm xúc và nội dung, không gò ép.

1.2.2. Viết bài

- Hình dung về hình ảnh trung tâm của bài thơ và cảm xúc chủ đạo của em, để cho dòng cảm xúc trôi chảy theo sự vận động của hình ảnh.

- Viết câu thơ đầu tiên diễn tả ấn tượng, cảm xúc nổi bật về đối tượng. Trong trường hợp viết bài thơ có vẫn, em hãy tuỳ theo cảm hứng của mình để gieo vẫn chân hoặc vẫn lưng phù hợp.

- Nhịp thơ có thể ngắt linh hoạt, biểu đạt được cảm xúc của em trước đối tượng.

- Từ dòng thơ đầu tiên, em hãy diễn tả cảm xúc theo các phương diện khác nhau của hình ảnh hoặc sự vận động của hình ảnh. Chẳng hạn, em có thể miêu tả chi tiết các đặc điểm của đối tượng và ghi lại cảm xúc về những đặc điểm đó, hoặc ghi lại cảm xúc về quá trình vận động của đối tượng.

- Để biểu đạt cảm xúc, việc lựa chọn các từ ngữ, hình ảnh phù hợp rất quan trọng. Em có thể lựa chọn những từ tượng thanh, tượng hình; những biện pháp tu từ như so sánh nhân hoá, ẩn dụ, điệp ngữ,

- Để tạo dư âm cho phần kết thúc, em có thể nêu cảm nghĩ của mình về sự vật, hiện tượng; nêu ý nghĩa, thông điệp mà em muốn gửi tới người đọc qua bài thơ.

1.2.3. Chỉnh sửa bài viết

Chỉnh sửa là một công việc quan trọng để hoàn thiện bài thơ. Vì vậy, em hãy đọc kĩ và đối chiếu với yêu cầu chung của bài thơ tự do, xem bài thơ của em đáp ứng đầy đủ những yêu cầu đó chưa. Em có thể sử dụng bảng sau đây để kiểm tra:

Hãy vận dụng những kiến thức đã học để tập làm một bài thơ tự do ghi lại cảm xúc của em trước cuộc sống phong phú, muôn màu muôn vẻ.

Lời giải chi tiết:

Bỗng một ngày trời sang thu
Bầu trời cao vợi trong xanh
Chim hót rít rít trên cành
Nghe sao rộn ràng vui tươi.

Cánh đồng lúa chín mênh mông
Hương thơm theo gió ngọt ngào
Vị của đất trời tinh túy
Bao ngày con người chăm nom.

Khắp các con đường trong phố
Lá cây ngả dần sắc vàng
Nắng cũng bớt dần chói chang
Sắc thu tới thật dịu dàng.

Học xong bài Tập làm một bài thơ tự do, các em cần:

- Bước đầu biết làm một bài thơ tự do; viết được đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tự do.

- Yêu quê hương, đất nước; có niềm tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống, có khát vọng và hoài bão lớn lao.

Bài học Tập làm một bài thơ tự do sẽ giúp các em bước đầu biết làm một bài thơ tự do. Để nắm được nội dung của bài học này, các em có thể tham khảo bài soạn:

• Soạn bài đầy đủ Tập làm một bài thơ tự do
• Soạn bài tóm tắt Tập làm một bài thơ tự do