Soạn bài Thánh Gióng - Ngữ văn 6 Tập 1 Cánh diều

- Truyện ca ngợi người anh hùng đánh giặc tiêu biểu cho sự trỗi dậy của truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, anh dũng kiên cường của dân tộc ta.

- Chi tiết tưởng tượng kì ảo.

- Khéo kết hợp huyền thoại và thực tế (cốt lõi sự thực lịch sử với những yếu tố hoang đường).

Câu 1. Hãy nêu một số sự kiện chính của truyện Thánh Gióng.

Trả lời:

- Bà lão ra đồng, trông thấy một vết chân to liền ướm thử về nhà thì mang thai, sinh ra một cậu bé.

- Giặc Ân đến xâm lược, vua sai sứ giả đi tìm người tài giỏi cứu nước, cậu bé nghe tiếng rao thì bảo mẹ mời sứ giả vào.

- Gióng đòi ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt để đánh giặc

- Gióng được bà con làng xóm góp gạo nuôi lớn, vươn vai thành tráng sĩ.

- Gióng đánh giặc xong thì cởi áo giáp sắt bỏ lại rồi bay về trời.

Câu 2. Trong truyện, Thánh Gióng bộc lộ những phẩm chất nào? Tên Thánh Gióng gợi cho em những suy nghĩ gì về thái độ của người kể đối với nhân vật Gióng?

Trả lời:

- Phẩm chất của Thánh Gióng:

• Sự dũng cảm, kiên cường khi đối mặt với kẻ thù xâm lược.
• Tinh thần yêu nước sâu sắc, không đòi hỏi vinh danh.

- Thái độ của người kể đối với nhân vật Gióng:

• Gióng là biểu tượng cho vẻ đẹp của người anh hùng dân tộc với trách nhiệm cứu nước cứu dân.
• Sức mạnh của Gióng chính là biểu tượng cho sức mạnh đoàn kết của cả dân tộc Việt.
• Thể hiện niềm tin của nhân dân luôn có một người anh hùng phi thường đứng ra bảo vệ đất nước nhân dân.

Câu 3. Nêu các chi tiết cho thấy truyện có liên quan đến lịch sử.

Trả lời:

- Địa điểm, thời gian: Hùng Vương thứ 6, ở làng Gióng.

- Tên kẻ thù xâm lược: Giặc Ân.

- Tên địa danh: Chân núi Trâu.

- Dấu tích còn lưu lại: hiệu Phù Đổng Thiên Vương, Đền Gióng, làng Gióng, bụi tre ngà ở huyện Gia Bình, ao hồ, làng Cháy.

Câu 4. Nêu những chi tiết hoang đường, kì ảo.

Trả lời:

- Mẹ Gióng ướm chân vào vết chân to.

- 12 tháng sau mới sinh ra Gióng.

- Gióng ăn mãi không no, áo vừa mặc xong đã căng đứt chỉ.

- Lên ba tuổi chưa biết đi biết nói biết cười.

- Khi nghe tin từ sứ giả, Gióng bỗng cất tiếng nói xin đi đánh giặc.

- Khi có vũ khí bỗng vươn vai lớn thành tráng sĩ mình cao hơn trượng.

- Roi sắt gãy, Gióng nhổ bụi tre bên đường đánh giặc.

- Đánh tan giặc, Gióng bay về trời.

-> Ý nghĩa các chi tiết này: Làm cho truyền thuyết trở nên sinh động, hấp dẫn. Giúp truyền tải ý đồ của tác giả.

Câu 5. Truyện phản ánh hiện thực gì?

Trả lời:

- Thời Hùng Vương, dân tộc ta luôn phải chống giặc phương Bắc để bảo vệ đất nước.

- Nhân dân ta luôn tạo ra bước đột phá trong việc chế tạo vũ khí tân tiến chống giặc.

- Đã ý thức được việc tạo ra sức mạnh đoàn kết trong cộng đồng để tiêu giệt giặc thù.

- Truyện phản ánh mơ ước:

+ Sự chiến thắng của cái thiện, chính nghĩa, hòa bình.

+ Mơ ước về người anh hùng oai phong lẫm liệt, bảo vệ Tổ quốc.

Câu 6. Vì sao Đại hội Thể dục Thể thao dành cho học sinh phổ thông Việt Nam được lấy tên Hội khỏe Phù Đổng?

Trả lời:

- Đây là hội thi dành cho lứa tuổi thiếu niên - lứa tuổi của Thánh Gióng.

- Hội thi được tổ chức với mong muốn rèn luyện sức khỏe cho học sinh, để học sinh có thể lực tốt nhất trong học tập và lao động góp phần vào sự nghiệp xây dựng bảo vệ đất nước.

Để củng cố kiến thức bài một cách tốt hơn, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Thánh Gióng

Câu hỏi: Em hãy tóm tắt truyền thuyết Thánh Gióng bằng một đoạn văn ngắn.

Trả lời:

Vào đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức nhưng mãi vẫn chưa có nổi một mụn con. Một hôm, bà lão đi ra đồng trông thấy một vết chân rất to liền đặt bàn chân mình lên ướm thử, không ngờ về nhà liền mang thai. Mười hai tháng sau, bà sinh ra được một cậu con trai. Cậu bé lên ba tuổi mà vẫn không biết nói biết cười. Lúc bấy giờ. giặc Ân đến xâm lược nước ta, nhà vua muốn tìm người tài đánh giặc cứu nước. Sứ giả đi đến làng Gióng thì kì lạ thay, cậu bé bỗng cất tiếng nói: “Mẹ mời sứ giả vào đây”. Cậu bảo sứ giả về tâu với vua sắm cho một con ngựa sắt, một cái roi sắt và một tấm áo giáp sắt để đánh giặc. Từ sau hôm đó, cậu bé lớn nhanh như thổi, cơm ăn mấy cũng không no, áo mặc mấy cũng không vừa. Giặc đến, vừa lúc sứ giả mang ngựa sắt, roi sắt và áo giáp sắt đến, cậu bé vươn vai biến thành tráng sĩ đánh tan quân giặc. Tráng sĩ đánh giặc xong cởi bỏ áo giáp sắt, cưỡi ngựa bay lên trời. Vua nhớ công ơn tôn là Phù Đổng Thiên Vương và cho lập đền thờ tại quê nhà.

Thánh Gióng tựa như một hình tượng tiêu biểu, người anh hùng chống giặc ngoại xâm sống mãi trong lòng nhân dân ta. Gióng chiến đấu bằng cả tấm lòng yêu nước, với sức mạnh phi thường của mình. Để hiểu hơn về truyền thuyết này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây:

• Chứng minh tinh thần yêu nước trong truyền thuyết Thánh Gióng
• Cảm nghĩ của em sau khi đọc truyện Thánh Gióng
• Đóng vai người mẹ và kể lại truyện Thánh Gióng
• Kể lại truyện Thánh Gióng bằng lời văn của em
• Đóng vai người mẹ và kể lại truyện Thánh Gióng
• Phân tích nhân vật Thánh Gióng

Khi gặp bất cứ khó khăn gì trong việc tìm hiểu bài soạn này, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.