Soạn bài Củng cố và mở rộng trang 33 - Ngữ Văn 6 Tập 1 Kết nối tri thức

- Khái niệm truyện đồng thoại.

- Cốt truyện truyện đồng thoại.

- Nhân vật truyện đồng thoại.

- Người kể chuyện.

- Lời người kể chuyện và lời nhân vật.

- Bài học đường đời đầu tiên

- Bắt nạt

- Nếu cậu muốn có một người bạn.

Câu 1. Giới thiệu một truyện đồng thoại mà em yêu thích và thực hiện theo các yêu cầu sau:

a. Xác định người kể chuyện.

b. Chỉ ra một vài đặc điểm giúp em nhận biết được tác phẩm đó là truyện đồng thoại.

c. Chọn một nhân vật yêu thích. Liệt kê một số chi tiết tiêu biểu được tác giả miêu tả để khắc họa nhân vật đó (Kẻ bảng vào vở theo mẫu).

d. Từ bảng đã hoàn thành hãy nêu cảm nhận của em về nhân vật.

Trả lời:

Tác phẩm Tôi là Bê-tô của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh:

a. Người kể chuyện: Bê-tô (ngôi thứ nhất - xưng tôi)

b. Đặc điểm: Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã lấy loài vật (con chó) để làm nhân vật chính cho tác phẩm của mình. Nhân vật con chó trong tác phẩm đã được nhân cách hóa (có tên gọi là Bê-tô, kể lại câu chuyện về cuộc sống của chính mình, có những suy nghĩ, hành động giống như con người) nhưng vẫn không thoát khỏi những thói quen sinh hoạt của loài chó ở ngoài đời.

c.

- Ngoại hình: “Trong khi tôi thì quá thấp bé để có thể lôi chúng xuống”; Nhờ cái mũi thông tuệ đó, lịch sử của chúng tôi chưa bao giờ nhầm lẫn, nên chưa bao giờ phải bôi xóa hoặc viết lại”...

- Hành động và suy nghĩ:

• Những hành động của loài chó: “Ngày đầu tiên về thăm quê từ một nơi xa lăng lắc, chính bà nội của chị Ni vừa khóc vừa kể như vậy. Lúc đó tôi đang nằm gặm xương dưới gầm bàn chứ đâu”.
• Những suy nghĩ gửi gắm bài học sâu sắc: “Tôi không thể cắt nghĩa được tại sao trò chơi ưa thích nhất của tôi là gặm tất cả những gì có thể gặm, xé những gì có thể xé. Hễ thấy bất cứ vật gì ngay mõm là răng tôi ngưa ngứa”, “Khúc xương tất nhiên hấp dẫn hơn quả bóng. Vì ăn được. Và vì giành nhau một thứ ăn được, tụi tôi choảng nhau quyết liệt hơn so với các cầu thủ gấp trăm lần. Nhiều khi nước mắt. Đôi khi máu. Và trên cái nền thường trực là những tiếng rên”...

- Lời nói:

Cuộc trò chuyện với Bi-nô:

“Bi-nô gãi mõn vào tai tôi:

- Mày sao thế? Sợ à?

- Ừ - Tôi lắp bắp

- Sợ nhưng mà thích chứ gì?

Bi nô lại hỏi. Câu hỏi thật kì cục, nhưng tôi gật đầu ngay:

- Thích!”...

- Mối quan hệ với các nhân vật khác: Bê-tô sống cùng gia đình của chị Ni, mọi người trong gia đình đều yêu quý nó. Xung quanh còn có những “người bạn” khác như: Lai-ca, Bi-nô… cùng chơi đùa, nghịch ngợm.

d. Cảm nhận về nhân vật: Bê-tô là một chú chó nghịch ngợm, thông minh với những trò nghịch phá thường thấy của loài chó. Dưới cái nhìn của Bê-tô, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã gửi gắm những bài học cuộc sống một cách hài hước, dí dỏm hơn. Nhân vật Bê-tô đã để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng mỗi độc giả.

Câu hỏi: Có người cho rằng: "Truyện đồng thoại là truyện cổ tích". Em có suy nghĩ gì về vấn đề này?

Trả lời:

Chúng ta cũng không đồng nhất truyện đồng thoại với truyện cổ tích, mà xem đó là hai thể loại hiện đại, có quan hệ họ hàng nhưng trước sau vẫn là hai thực thể độc lập, mang những tố chất thẩm mĩ riêng. Từ Trung Hoa vào Việt Nam, khái niệm truyện đồng thoại đã trải qua một độ khúc xạ và do đó có những độ chênh thuật ngữ nhất định. Khái niệm truyện đồng thoại trong văn học Việt Nam vốn vay mượn từ Trung Hoa. Nhưng trong quá trình sử dụng, nó đã được quy ước lại, thể hiện cách hiểu riêng của nền văn học Việt Nam. Khác với Trung Hoa, chúng ta dùng khái niệm truyện đồng thoại để chỉ một thể loại tự sự hiện đại dành cho trẻ em, sử dụng hình thức nhân cách hóa loài vật, kể chuyện vật mà gợi chuyện người nhằm đưa đến cho các em những bài học giáo dục về nhận thức và thẩm mĩ...

Khi gặp bất cứ khó khăn gì trong việc tìm hiểu bài soạn này, các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.