Em hiểu thế nào là Tiên học lễ, Hậu học văn?

Tiên học lễ hậu học văn có nghĩa là:

+ Tiên học lễ : Đầu tiên chúng ta phải học lễ phép, văn hoá, lễ độ trước

+ Hậu học văn : sau học lễ phép thì chúng ta mới học kiến thức giáo dục

=> Câu tục ngữ muốn khuyên chúng ta rằng muốn thành người tài thì đầu tiên phải học lễ phép, nhân cách sau đó thì mới cần kiến thức, học giỏi

 Trong cuộc sống, trên hết của cải, tiền bạc, con người ta trân trọng nhất thái độ ứng xử giữa người với nhau. Chính vì lẽ đấy, dân gian ta có câu: “Tiên học lễ, hậu học văn”. 
Trong câu nói đó, “tiên học lễ” nghĩa là con người trước hết phải co một phẩm chất đạo đức tốt, phải học được những thái độ ứng xử phù hợp với lề thói xã hội, sau đó, khi đã có được một nhân cách hoàn thiện thì mới bắt đầu học đến những bộ môn khoa học khác, đấy là “hậu học văn”. Tóm lại, câu nói của người xưa muốn truyền dạy cho thế hệt chúng ta rằng làm người trước tiên phải biết lễ nghĩa, đạo đức từ đó mới tạo nên một nền tảng tốt để học tập đỗ đạt được. Một con người nhận thức được những điều đó thì sẽ biết kính trên nhường dưới, biết “cảm ơn”, “xin lỗi” đúng lúc, biết phân biệt phải trái để có những hành động đúng mực đối với mọi người, hơn nữa, khi đã được dạy dỗ thì người đó sẽ biết suy nghĩ để làm việc, học tập nghiêm túc, chăm chỉ, không phụ lòng những người đã tin tưởng mình. Đấy là những thể hiện của một con người đã học được chữ “lễ” và chữ “nghĩa”. 
Lễ nghĩa là một trong những truyền thống quan trọng trong xã hội Việt Nam. Điều đó sẽ giúp con người tạo mối quan hệ tốt với bạn bè, hàng xóm, đem lại một niềm tự hào cho gia đình, được mọi người yêu thương, quý mến, coi trọng. Ngoài ra, tạo được uy tín trong công việc, sự nghiệp thành đạt. Hơn thế nữa, khi có ý thức thì con người sẽ biết sắp xếp, tổ chức việc học, việc làm một cách khoa học, từ đó, công việc của họ luôn được hoàn thành, có hiệu quả, cuộc sống sẽ trở nên nề nếp và thanh thản hơn. Xin lấy ví dụ từ giáo sư Ngô Bảo Châu, sinh ra trong hoàn cảnh đất nước khó khăn, nhờ được giáo dục ý thức từ nhỏ, nên ông đã có thái độ nghiêm túc trong việc học, cùng với sự cố gắng, ông đã thành công ngoài mong đợi. Vậy là đối với một con người, một nền tảng nhân cách tốt sẽ giúp họ có một tiền đồ tươi sáng, thành đạt. 
Thế nhưng, khi không cư xử lễ độ trong cuộc sống, chỉ “học văn” mà không “học lễ” thì học tập họ có thể làm tốt, nhưng họ không tạo được mối quan hệ tốt với bạn bè, không biết cư xử phải phép với mọi người thì họ sẽ không nhận được sự yêu mến, đồng cảm của những người xung quanh. Từ đó, cuộc sống của họ sẽ bị cô lập, xa lánh, không có niềm vui và chia sẻ. Chưa hết, khi không có sự hợp tác, giúp đỡ, tinh thần không được tỉnh táo, thoải mái thì công việc lại càng gặp nhiều khó khăn, dễ bị phân tâm, khó đạt được hiệu quả như mong muốn. Như Hồ Chủ tịch đã nói: “Người có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó, người có tài mà không có đức thì không dùng được”. Ngoài ra, cuộc sống vẫn còn những kẻ đạo đức giả, cố tỏ ra lễ phép, có tài nhưng sau lưng luôn phá ngầm, gây khó cho người khác, vừa không có đức mà lại không có tài, thật đáng lên án. Tóm lại, nhân cách không tốt thì chỉ kéo theo những hậu quả xấu, những điều không mong muốn. 
Vì những lẽ đó, trẻ em từ nhỏ nên được giáo dục từ gia đình và nhà trường, nên được rèn luyện một nếp sống, một nền tảng đạo đức bởi “cây non dễ uốn”. Còn những người trẻ, đã trưởng thành thì nên học tập những kỹ năng sống cần thiết như hoạt động nhóm, giao tiếp xã hội, nói trước đám đông. Quả thật, con người ta cần có một thái độ sống tích cực thì mới mong đạt được thành công trong mọi việc. 
Người xưa thật đúng đắn khi cho rằng có “học lễ”, có đạo đức thì sau đó con người ta mới “học văn” mới có thể giúp ích cho xã hội được. Để thay lời kết, xin trích dẫn câu nói: “Học để làm người, học để làm việc”.

Từ bao đời nay, ông cha ta luôn nêu cao và giữ gìn truyền thống đạo đức của dân tộc. Bao giờ mọi người cũng xử sự với nhau bằng lễ nghĩa, xem lễ nghĩa là bài học hàng đầu đối với con người. Ngay từ lúc còn bé thơ, chúng ta cũng luôn được cha mẹ dạy dỗ và nhắc nhở Tiên học lễ, hậu học văn. Trải qua mấy nghìn năm văn hiến, câu tục ngữ ấy vẫn luôn có giá trị, luôn là bài học quý đối với chúng ta.

Quả thật, học lễ nghĩa đầu tiên là điều cần thiết. Chính vì vậy mà ngay từ thuở còn nằm nôi, chúng ta đã được mẹ dạy lễ nghĩa qua từng lời ru, qua những câu hát trong dân gian đúc kết bao truyền thống đạo đức tốt đẹp. Lớn lên, chúng ta lại được cha mẹ hướng dẫn cho cách xử sự từ những điều đơn giản nhất, chẳng hạn lời cám ơn sau khi được cho quà, tiếng xin lỗi khi bị vi phạm, dạ thưa với người lớn tuổi, đi phải thưa, về phải trình... Rõ ràng lễ nghĩa đạo lí hầu như đã thấm nhuần trong nhận thức của mỗi chúng ta từ lúc chưa bước chân đến trường. Đến khi đi học, song song với việc tiếp thu kiến thức, ta cũng vẫn được thầy cô giáo dục lễ nghĩa, đạo đức, biết kính yêu những người thân, quý mến gần gũi bạn bè, giúp đỡ nhau khi khó khăn hoạn nạn. Như vậy ở môi trường nào, đạo lí cũng đóng vai trò chủ chốt và có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Một đứa con ở nhà không nghe lời cha mẹ, vô phép, bất hiếu thì không thể nào trở thành một học sinh tốt và chắc chắn, sau này cũng không thể nào là một công dân có ích. Nếu như ai cũng xem thường phép tắc, trật tự thì trước hết, gia đình ấy cũng sẽ mất kỉ luật, không còn kỉ cương, nền nếp. Gia đình là một tế bào của xã hội, gia đình như thế thì xã hội sẽ rối loạn. Xã hội rối loạn, hỗn độn thì không thể nào văn minh tiến bộ. Cuối cùng là cảnh đất nước thua kém, sa sút mãi không thôi. Bài học đạo lí không bao giờ cũ, cũng không bao giờ hết. Học kiến thức văn hoá ta có thể học mười năm, hai mươi năm. Nhưng học làm người có khi suốt cả cuộc đời ta vẫn chưa học hết. Chính vì vậy, câu tục ngữ là một lời dạy đồng thời cũng là lời cảnh tinh vô cùng đúng đắn đối với tất cả chúng ta.

Đạo đức luôn là thước đo giá trị của mỗi con người, ai cũng cần có đạo đức tốt trước khi bắt đầu một điều gì đó, vậy nên ông cha ta đã có câu “Tiên học lễ hậu học văn” . Câu tục ngữ chia làm hai vế, với hai trạng từ chỉ thứ tự, “tiên học lễ” tức là cần phải học cách cư xử, đối nhân xử thế, học làm người, học những điều thuộc về đạo đức đúng đắn trước tiên, sau đó mới “hậu học văn” tức là học văn hóa, kiến thức, mở rộng hiểu biết, tri thức. Như vậy, ông cha ta đã đề cao vai trò của việc rèn luyện đạo đức so với học tập văn hóa, con người ta cần phải học cách đối nhân xử thế trước khi mở rộng tầm hiểu biết của mình. Điều này là hoàn toàn đúng đắn và giàu ý nghĩa. Trong cuộc sống, đôi khi sự thành công không phải phụ thuộc vào việc bạn giỏi đến mức nào, có năng lực sâu rộng ra sao mà người khác sẽ đánh giá ở việc cách bạn ứng xử, giao tiếp, đạo đức của bạn. Nếu bạn tài giỏi nhưng lại vô đạo đức, sống ích kỉ, kênh kiệu, khinh thường người khác, làm những điều sai trái thì năng lực của bạn cũng sẽ không được công nhận. Nhưng với những người có đạo đức tốt, biết đối nhân xử thế thì sẽ luôn được mọi người xung quanh yêu quý, tôn trọng, giúp đỡ dù cho bản thân ta không tài giỏi. Một đứa trẻ sinh ra, thứ đầu tiên chúng được học chính là cách làm người, biết kính trên nhường dưới, giúp đỡ cha mẹ,...Khi tu dưỡng đạo đức tốt, nó sẽ là nền tảng vững chãi từ việc cộng hưởng của sự quan tâm, ủng hộ , giúp đỡ của những người xung quanh và đức tính kiên trì, quyết tâm mà đã được tu dưỡng để ta tiếp nhận tri thức. Ngược lại, nếu không có nền tảng lễ nghi ấy, con người ta sẽ trở thành người vô nhân phẩm, mang lại hiểm nguy cho xã hội, không được chào đón trong cuộc sống giống như rất nhiều những trường hợp con cái đánh, cãi cha mẹ, học sinh bêu xấu thầy cô giáo trên mạng xã hội. Đặc biệt với một quốc gia giàu truyền thống đạo lý như dân tộc ta thì việc tu dưỡng đạo đức luôn được đặt lên hàng đầu, ta hiểu vì sao nhân dân ta luôn có khẩu hiệu “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” hay những môn học làm người, cách ứng xử như Đạo Đức hay Giáo dục công dân cũng được đưa vào quá trình giảng dạy trên nhà trường. Vậy nên , mỗi chúng ta cần phải rèn luyện đạo đức thật tốt, song song với đó cũng cần trau dồi tri thức chứ không thể bỏ bê nó, có như thế mới trở thành người toàn vẹn cả đức lẫn tài. Bài học đạo lý của ông cha ta thật sâu sắc và luôn đúng trong mọi hoàn cảnh, mọi thời đại. Thế hệ chúng ta hôm nay cần tiếp thu và giữ gìn đạo lý truyền thống ấy của dân tộc.