Trong cuộc sống có rất nhiều các đồ dùng, thiết bị có thể được làm bằng dụng cụ cầm tay như búa, đục, cưa, dũa, ... Vậy những dụng cụ đó có hình dạng và công dụng như thế nào? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu qua nội dung của Bài 8: Gia công cơ khí bằng tay trong chương trình SGK Công nghệ 8 Kết nối tri thức.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Dụng cụ gia công cơ khí cầm tay
1.1.1. Dụng cụ gia công
- Dụng cụ cơ khí cầm tay là những dụng cụ thường có kích thước nhỏ gọn, dễ cầm nắm.
- Dụng cụ gia công cơ khí cầm tay bao gồm: dụng cụ lấy dấu, búa, đục, cưa, dũa,...
Hình 1. Một số dụng cụ gia công
1.1.2. Dụng cụ đo và kiểm tra
- Thước lá
+ Thước thường được chế tạo bằng thép hợp kim, ít giãn nở nhiệt và không gỉ. Thước lá thường có chiều dày từ 0,9 đến 1,5 mm, chiều rộng từ 10 đến 25 mm, chiều dài từ 150 đến 1.000 mm. Trên thước có các vạch cách nhau 1 mm.
+ Thước lá dùng để đo độ dài của chi tiết hoặc xác định kích thước của sản phẩm.
- Thước cặp
+ Thước cặp được chế tạo bằng hợp kim không gỉ. Có độ chính xác cao (từ 0,02 đến 0,1 mm), cấu tạo của thước được trình bày trong Hình 8.4.
+ Thước cặp dùng để đo đường kính trong, đường kính ngoài và chiều sâu lỗ,... với những kích thước không lớn lắm.
1.2. Một số phương pháp gia công cơ khí bằng tay
1.2.1. Vạch dấu
- Vạch dấu là xác định ranh giới giữa chi tiết cần gia công với phần lượng dư hoặc xác định vị trí tương quan các bề mặt.
Hình 2. Cách vạch dấu
- Kĩ thuật vạch dấu và an toàn khi thực hiện:
1.2.2. Cắt kim loại bằng cưa tay
- Cắt kim loại bằng cưa tay là một dạng gia công thô, dùng lực tác động làm cho lưỡi cưa chuyển động qua lại để cắt vật liệu.
Hình 3. Cấu tạo cưa tay
- Kĩ thuật cưa
+ Quy trình thực hiện kĩ thụt cắt kim loại bằng cưa tay
+ Tư thế đứng chuẩn khi thực hiện kĩ thuật cắt kim loại bằng cưa tay
.JPG)
Hình 4. Kĩ thuật cưa
- An toàn khi cưa
+ Sử dụng bảo hộ an toàn lao động khi cưa.
+ Kẹp chặt phôi.
+ Lưỡi cưa căng vừa phải, dùng cưa đảm bảo kĩ thuật.
+ Khi cưa gần đứt phải đầy cưa nhẹ hơn và đỡ vật tránh rơi vào chân.
+ Không dùng tay gạt mạt cưa hoặc thổi vào mạch cưa vì mạt cưa dễ bắn vào mắt.
1.2.3. Đục kim loại
- Đục kim loại là bước gia công thô, thường được sử dụng khi lượng dư gia công lớn hơn 0,5 mm.
- Cấu tạo của đục:
+ Cấu tạo chung của đục gồm ba phần: đầu đục, thân đục và phần lưỡi cắt.
+ Đục được làm bằng thép có độ cứng cao, lưỡi cắt của đục có thể thẳng hoặc cong.
- Kĩ thuật đục
+ Quy trình thực hiện đục kim loại
+ Tư thế thực hiện kĩ thuật đục kim loại
Hình 5. Tư thế đục và vị trí chân
- An toàn khi đục:
+ Sử dụng bảo hộ an toàn lao động khi đục.
+ Dùng búa và đục đảm bảo kĩ thuật.
+ Kẹp chặt phôi vào ê tô.
+ Phải có lưới chắn phoi ở phía đối diện với người đục.
+ Cầm đục, búa chắc chắn, đánh búa đúng đầu đục.
1.2.4. Dũa kim loại
- Dũa để làm mòn chi tiết đến kích thước mong muốn hoặc dũa dùng để tạo độ nhẵn, phẳng trên các bề mặt nhỏ. Tuỳ theo các bề mặt cần gia công mà chọn các loại dũa phù hợp.
- Kĩ thuật dũa:
+ Chuẩn bị: Chọn ê tô và tư thế đứng dũa giống như tư thế đứng cưa. Kẹp chặt phôi vừa phải sao cho mặt phẳng cần dũa cách mặt ê tô từ 10 đến 20 mm đối với các vật mềm, cần lót tôn mỏng hoặc gỗ ở má ê tô để tránh bị xước vật.
+ Cầm dũa và thao tác dũa: Tay thuận cầm cán dũa hơi ngửa lòng bàn tay, tay còn lại đặt úp hắn lên đầu dũa. Khi dũa phải thực hiện hai chuyển động: một là đầy dũa tạo lực cắt, khi đó hai tay ấn xuống, điều khiển lực ấn của hai tay cho dũa được thăng bằng; hai là khi kéo dũa về không cần cắt, kéo nhanh và nhẹ nhàng.
Hình 6. Cầm dũa và thao tác dũa
+ Tư thế dũa: Tư thế dũa và vị trí đứng tương tự như phần cưa
- An toàn khi dũa
+ Sử dụng bảo hộ an toàn lao động khi dũa.
+ Bàn nguội phải chắc chắn, phôi dũa phải được kẹp đủ chặt.
+ Sử dụng dũa đảm bảo yêu cầu kĩ thuật.
+ Không dùng miệng thổi phoi, tránh phoi bắn vào mắt
Bài tập minh họa
Bài 1: Kể tên một số dụng cụ gia công cơ khí cầm tay?
Hướng dẫn giải
Một số dụng cụ gia công cơ khí cầm tay bao gồm: dụng cụ lấy dấu, búa, đục, cưa, dũa, ...
Bài 2: Nếu một số biên pháp an toàn khi thực hiện cắt kim loại bằng cưa tay?
Hướng dẫn giải
Một số biện pháp an toàn khi thực hiện cắt kim loại bằng cưa tay như: Sử dụng bảo hộ an toàn lao động khi cưa, kẹp chặt phôi, lưỡi cưa căng vừa phải, dùng cưa đảm bảo kĩ thuật, khi cưa gần đứt phải đầy cưa nhẹ hơn và đỡ vật tránh rơi vào chân, không dùng tay gạt mạt cưa hoặc thổi vào mạch cưa vì mạt cưa dễ bắn vào mắt.
Luyện tập Bài 8 Công nghệ 8 Kết nối tri thức
Học xong bài này các em cần biết:
- Trình bày được một số phương pháp gia công cơ khí bằng tay.
- Nêu được và quy trình của các phương pháp gia công cơ khí bằng tay.
3.1. Trắc nghiệm Bài 8 Công nghệ 8 KNTT
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Công nghệ 8 Kết nối tri thức Chương 2 Bài 8 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Thước lá
- B. Dụng cụ lấy dấu
- C. Ê ke
- D. Thước cặp
-
- A. Thước lá
- B. Dụng cụ lấy dấu
- C. Ê ke
- D. Thước cặp
-
- A. Khung cưa
- B. Ổ trục
- C. Chốt
- D. Lưỡi cưa
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK Bài 8 Công nghệ 8 KNTT
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Công nghệ 8 Kết nối tri thức Chương 2 Bài 8 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Khởi động trang 44 SGK Công nghệ 8 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá trang 44 SGK Công nghệ 8 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá 1 trang 45 SGK Công nghệ 8 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá 2 trang 45 SGK Công nghệ 8 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá trang 46 SGK Công nghệ 8 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá trang 48 SGK Công nghệ 8 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá trang 50 SGK Công nghệ 8 Kết nối tri thức - KNTT
Kết nối năng lực trang 51 SGK Công nghệ 8 Kết nối tri thức - KNTT
Vận dụng trang 51 SGK Công nghệ 8 Kết nối tri thức - KNTT
Hỏi đáp Bài 8 Công nghệ 8 Kết nối tri thức
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Công nghệ HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
