Sinh học 11 Chân trời sáng tạo Bài 5: TH: QS lục lạp, tách chiết sắc tố; CM sự hình thành sản phẩm QH

- Dụng cụ: Ống nghiệm, cối và chày sứ, cốc thuỷ tinh, giấy lọc, phễu thuỷ tinh, kinh hiển vi, lam kính, lamen, ống nhỏ giọt, kim mũi mác (hoặc mũi nhọn), cân điện tử, dao nhỏ, kéo, băng giấy đen, đèn cồn, que diêm.

- Hoá chất: Nước cất, cồn 90 – 96°, dung dịch KI.

- Mẫu vật: Lá xanh còn tươi (rau muống, khoai lang, xà lách,...); lá thài lài tía; các loại củ, quả có màu cam hay đỏ (cả rốt, cà chua, gấc,...); một chậu cây trong; vài cành rong đuôi chó.

1.2.1. Quan sát lục lạp trong tế bào thực vật

- Bước 1: Dùng kim mũi mác (hoặc mũi nhọn) bóc một lớp mỏng biểu bì mặt dưới của lá thài lài tía và đặt lên làm kinh đã nhỏ sản một giọt nước cất.

- Bước 2: Đặt lamen lên trên lớp biểu bì, dùng giấy thăm nếu có nước tràn ra ngoài.

- Bước 3: Đặt và cố định tiêu bản trên bàn kính sang tạo.

- Bước 4: Đặt tiêu bản dưới kính hiển vi để quan sát lục lạp trong các tế bào của lá. Nên quan sát ở vật kinh 10x trước khi chuyển sang vật kính 40x.

Hình 1. Cây thài lài tía

1.2.2. Nhận biết và tách chiết diệp lục

- Bước 1: Cân khoảng 2 g mẫu là tươi đã chuẩn bị, loại bỏ hết cuống và gần chính. Dùng kéo cắt các lá thành các mảnh thật nhỏ và chia đều vào hai cối sứ được đánh số 1 và 2. Chú ý Nếu không có cân điện tử thì lấy khoảng 20 – 30 lá.

- Bước 2: Giã nhuyễn là trong mỗi cối. Sau đó, cho 20 mL nước cất vào cối số 1 (mẫu đối chứng) và 20 mL cồn vào cối số 2 (mẫu thí nghiệm) sao cho ngập mẫu. Để yên hai cối trong thời gian từ 20 – 25 phút.

- Bước 3: Dùng phễu và giấy lọc để lọc lấy dịch trong hai cõi sứ cho vào hai ống nghiệm được đánh số 1 và 2 tương ứng.

- Bước 4: Quan sát màu sắc của dịch lọc trong hai ống nghiệm.

1.2.3. Nhận biết và tách chiết carotenoid

- Bước 1: Cần khoảng 2 g mẫu củ, quả có màu đỏ hoặc cam đã chuẩn bị. Dùng dao cắt củ (hoặc quả) thành những lát thật nhỏ và chia đều vào hai ống nghiệm được đánh số 1 và 2.

- Bước 2: Xử lí các ống nghiệm:

+ Ống 1: Cho thêm 20 mL nước cất (mẫu đối chứng).

+ Ống 2: Cho thêm 20 mL cồn (mẫu thí nghiệm).

+ Để yên các ống nghiệm chứa mẫu trong khoảng 20 – 25 phút.

- Bước 3: Quan sát màu sắc của dung dịch trong hai ống nghiệm.

1.2.4. Chứng minh sự hình thành sản phẩm trong quang hợp

a. Thí nghiệm chứng minh sự hình thành tinh bột trong quang hợp

- Bước 1: Lấy một chậu cây trồng để vào chỗ tối từ 2 – 3 ngày.

- Bước 2: Dùng băng giấy đen bọc kín một phần của hai mặt lá.

Hình 2. Bọc kín lá bằng băng giấy đen

- Bước 3: Đặt chậu cây ở nơi có ánh sáng mặt trời trong 12 giờ.

- Bước 4: Cắt lấy lá, gỡ bỏ bằng giấy đen và đun trong nước sôi khoảng 1 phút.

- Bước 5: Cho lá vào ống nghiệm chứa cồn và đun cách thuỷ cho đến khi lá mất hoàn toàn màu xanh.

- Bước 6: Cho lá vào ống nghiệm chứa dung dịch KI và ngâm khoảng 5 phút.

- Bước 7: Quan sát màu sắc của lá.

Hình 3. Mô tả thí nghiệm chứng mình sự hình thành tinh bột trong quang hợp

b. Thí nghiệm chứng minh sự thải khí O₂ trong quang hợp

- Bước 1: Chuẩn bị hai phễu thuỷ tinh, cho vào mỗi phễu 2 – 3 cành rong đuôi chó.

- Bước 2: Úp hai phễu chứa cành rong đuôi chó vào hai cốc thuỷ tinh có chứa nước (được đánh số 1 và 2) sao cho nước trong cốc ngập qua cuống phễu.

- Bước 3: Dùng ống nghiệm chứa đầy nước úp vào cuống phễu sao cho trong ống nghiệm không xuất hiện bọt khí.

- Bước 4: Đặt cốc 1 ở nơi có ánh sáng mặt trời và cốc 2 ở chỗ tối (hoặc bọc bên ngoài bằng một túi giấy đen) từ 30 phút đến 1 giờ.

- Bước 5: Dùng ngón tay cái bịt kín miệng ống nghiệm ở mỗi cốc và quay ngược lên. Bỏ ngón tay cái ra khỏi miệng ống nghiệm đồng thời đưa nhanh que diêm còn tàn lửa vào miệng của mỗi ống nghiệm.

- Bước 6: Quan sát hiện tượng xảy ra với que diêm.

Hình 4. Mô tả thí nghiệm chứng minh sự hình thành O₂ trong quang hợp

1.2.5. Báo cáo kết quả thực hành

Viết và trình bày báo cáo theo mẫu sau:

Học xong bài này các em cần biết:

- Thực hành, quan sát được lục lạp trong tế bào thực vật; nhận biết, tách chiết các sắc tố (chlorophyll a, b; carotene và xanthophyll) trong lá cây.

- Thiết kế và thực hiện được các thí nghiệm về sự hình thành tinh bột, thải O₂, trong quá trình quang hợp.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 11 Chân trời sáng tạo Chương 1 Bài 5 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Bào quan nào thực hiện quá trình quang hợp?

  • A. Diệp lục
  • B. Diệp lục a
  • C. Ty thể
  • D. Lục lạp

• Câu 2:

  Năng suất sinh học là tổng lượng chất khô tích lũy được như thế nào?

  • A. Mỗi giờ trên 1 ha trồng trong suốt thời gian sinh trưởng
  • B. Mỗi tháng trên 1 ha gieo trồng trong suốt thời gian sinh trưởng
  • C. Mỗi phút trên 1 ha gieo trồng trong suốt thời gian sinh trưởng
  • D. Mỗi ngày trên 1 hecta gieo trồng trong suốt thời gian sinh trưởng

• Câu 3:

  Đâu là đặc điểm hoạt động của khí khổng ở thực vật CAM?

  • A. Đóng vào ban ngày và mở ra ban đêm
  • B. Chỉ mở ra khi hoàng hôn
  • C. Chỉ đóng vào giữa trưa
  • D. Đóng vào ban đêm và mở vào ban ngày

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 11 Chân trời sáng tạo Chương 1 Bài 5 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Giải Câu hỏi 2a trang 40 SGK Sinh học 11 Chân trời sáng tạo – CTST

Giải Câu hỏi 2b trang 40 SGK Sinh học 11 Chân trời sáng tạo – CTST

Giải Câu hỏi 2c trang 40 SGK Sinh học 11 Chân trời sáng tạo – CTST

Giải Câu hỏi 2d trang 40 SGK Sinh học 11 Chân trời sáng tạo – CTST

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!