Cùng HOC247 tìm hiểu về cấu tạo và chức năng các thành phần của tế bào, vai trò của chúng ra sao? Cách phân biệt tế bào động vật và thực vật. Mời các em cùng tham khảo!
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Cấu tạo của tế bào
- Màng tế bào: bao bọc tế bào chất và tham gia vào quá trình trao đổi chất giữa tế bào và môi trường.
- Tế bào chất là vùng nằm giữa màng tế bào và nhân hoặc vùng nhân, là nơi xảy ra phần lớn các hoạt động trao đổi chất của tế bào.
- Nhân hoặc vùng nhân là nơi chứa vật chất di truyền, là trung tâm diều khiển các hoạt động của tế bào.
1.2. Tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực
- Có 2 loại tế bào: tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực.
- Tế bào nhân sơ (tế bào vi khuẩn):
+ chưa có nhân hoàn chỉnh (không có màng nhân ngăn cách giữa chất nhân và tế bào chất), vùng chứa vật chất di truyền gọi là vùng nhân.
+ tế bào chất không có hệ thống nội màng và các bào quan có màng, chỉ có bào quan duy nhất là ribosome.
- Tế bào nhân thực:
+ đã có nhân hoàn chỉnh, vật chất di truyền nằm trong nhân được bao bọc bởi màng nhân.
+ tế bào chất được chia thành nhiều khoàng bởi hệ thống nội màng và có các bào quan có màng bao bọc.
1.3. Tế bào động vật và tế bào thực vật
- Tế bào động vật và tế bào thực vật đều là tế bào nhân thực giống nhau về các thành phần chính giúp tế bào thực hiện các quá trình sống.
- Tế bào thực vật có một số thành phần khác mà tế bào động vật không có:
+ Lục lạp: Chứ diệp lục giúp hấp thụ năng lượng ánh sáng mặt trời để tổng hợp chất hữu cơ trong quá trình quang hợp.
+ Không bào: Kích thước lớn, giữ các chức năng khác nhau như chứa sắc tố, chất thải, dự trữ dinh dưỡng,… tùy thuộc từng loại tế bào.
+ Thành tế bào: Bao bọc bên ngoài màng tế bào, có chức năng quy định hình dạng và bảo vệ tế bào.
Bài tập minh họa
Câu 1: Nêu thành phần chính của tế bào và chức năng của chúng?
Hướng dẫn giải
Tế bào gồm các thành phần chính với chức năng:
+ Màng tế bào: bao bọc tế bào chất tham gia vào quá trình trao đổi chất giữa tế bào và môi trường.
+ Tế bào chất: gồm bào tương và các bào quan, là nơi diễn ra phần lớn các hoạt động trao đổi chất của tế bào.
+ Nhân/vùng nhân: Là nơi chứa vật chất di truyền và là trung tâm điều khiển các hoạt động sống của tế bào.
Câu 2: Chỉ ra điểm giống và khác nhau về thành phần cấu tạo giữa tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực?
Hướng dẫn giải
|
|
Tế bào nhân sơ (Tế bào vi khuẩn) |
Tế bào nhân thực (Tế bào động vật, thực vật) |
|
Giống |
Cả hai loại tế bào đều có màng tế bào và tế bào chất |
|
|
Tế bào chất |
Không có hệ thống nội màng, các bào quan không có màng bao bọc, chỉ có một bào quan duy nhất là Ribosome |
Có hệ thống nội màng, Tế bào chất được chia thành nhiều khoang, các bào quan có màng bao bọc, có nhiều bào quan khác nhau. |
|
Nhân |
Chưa hoàn chỉnh: không có màng nhân |
Hoàn chỉnh: có màng nhân |
Luyện tập
Sau bài học này, học sinh sẽ nắm được:
- Nêu được cấu tạo và chức năng các thành phần của tế bào.
- Phân biệt được tế bào nhân sơ, tế bào nhân thực; tế bào động vật, tế bào thực vật thông qua quan sát hình ảnh.
3.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Khoa học tự nhiên 6 Kết nối tri thức Chương 5 Bài 19 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Thành tế bào.
- B. Tế bào chất.
- C. Màng tế bào.
- D. Nhân hoặc vùng nhân.
-
- A. Thành tế bào.
- B. Tế bào chất.
- C. Màng nhân.
- D. Roi.
-
- A. Nằm trong nhân hoặc vùng nhân.
- B. Nằm trong lục lạp.
- C. Nằm lơ lửng ngoài tế bào chất.
- D. Đính trên màng tế bào.
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
3.2. Bài tập SGK
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Khoa học tự nhiên 6 Kết nối tri thức Chương 5 Bài 19 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Trả lời Câu hỏi mở đầu trang 67 SGK KHTN 6 Kết nối tri thức - KNTT
Trả lời Câu hỏi mục 1 trang 67 SGK KHTN 6 Kết nối tri thức - KNTT
Trả lời Câu hỏi mục 2 trang 68 SGK KHTN 6 Kết nối tri thức - KNTT
Trả lời Câu hỏi mục 3 trang 68 SGK KHTN 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 19.1 trang 32 SBT KHTN 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 19.2 trang 32 SBT KHTN 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 19.3 trang 33 SBT KHTN 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 19.4 trang 33 SBT KHTN 6 Kết nối tri thức - KNTT
Giải bài 19.5 trang 33 SBT KHTN 6 Kết nối tri thức - KNTT
Hỏi đáp Bài 19 Khoa học tự nhiên 6
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Khoa học tự nhiên HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
