GDCD 6 Bài 10: Quyền và nghĩa vụ của công dân Kết nối tri thức

- Quyền cơ bản của công dân là những lợi ích cơ bản mà công dân được hưởng, được Nhà nước bảo vệ và đảm bảo theo Hiến pháp và pháp luật.

- Nghĩa vụ cơ bản của công dân là những việc mà Nhà nước bắt buộc công dân phải thực hiện theo quy định của Hiến Pháp và pháp luật.

- Các quyền con người, quyền công dân về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hoá, xã hội được công nhân, tôn trọng, đảm bảo theo Hiến pháp và pháp luật nước CHXHCN VN 

- Quyền công dân không tách rời nghĩa vụ công dân. Công dân được hưởng các quyền và phải thực hiện các nghĩa vụ do Nhà nước quy định. Mọi người có nghĩa vụ tôn trọng quyền của người khác.

- Việc thực hiện quyền công dân không được xâm phạm lợi ích quốc gia, dân tộc, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.

- Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật. Không ai bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội. 

Lớp 6A có một số bạn nhà xa trường nên thường đi xe đạp điện đến trường. Trong đó, một vài bạn không đội mũ bảo hiểm.

Theo em, học sinh lớp 6 có được sử dụng xe đạp điện không?

Người điều khiển xe đạp điện khi tham gia giao thông có bắt buộc phải đội mũ bảo hiểm không? Vì sao?

Hướng dẫn giải:

- Đọc nội dung thông tin tình huống, tiến hành phân tích và giải quyết tình huống.

Lời giải chi tiết:

- Theo em, học sinh lớp 6 không được sử dụng xe đạp điện.

- Theo quy định của pháp luật thì người điều khiển xe đạp điện khi tham gia giao thông bắt buộc phải đội mũ bảo hiểm. Vì đội mũ bảo hiểm sẽ đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông.

2.2.1. Khái niệm quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân

Em hãy đọc thông tin kết hợp với quan sát các hình ảnh dưới đây và trả lời câu hỏi:

a. Xác định các nhóm quyền và nêu nội dung các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân Việt Nam được quy định trong Hiến Pháp năm 2013.

1. Nhóm quyền chính trị: quyền bầu cử, ứng cử vào các cơ quan quyền lực nhà nước (Điều 27); Quyền tham gia quản lý nhà nước (Điều 28); quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí (Điều 25); quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo (Điều 24),...

2. Nhóm quyền dân sự: quyền sống (Điều 19); quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm (Điều 20); quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình (Điều 21); quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở (Điều 22); Quyền tự do đi lại và cư trú (Điều 23); quyền bình đẳng giới (Điều 26); quyền tự do kết hôn và ly hôn (Điều 36),...

3. Nhóm quyền về kinh tế: quyền tự do kinh doanh (Điều 33); quyền có việc làm (Điều 35); quyền sở hữu về thu nhập hợp pháp, của cải để dành, nhà ở, tư liệu sinh hoạt, tư liệu sản xuất (Điều 32),...

4. Nhóm quyền văn hóa, xã hội: quyền học tập (Điều 39); quyền nghiên cứu khoa học và công nghệ, sáng tạo văn học, nghệ thuật (Điều 40); quyền được đảm bảo an sinh xã hội (Điều 34); quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe (Điều 38),...

5. Các nghĩa vụ cơ bản mà công dân phải thực hiện: trung thành với Tổ quốc (Điều 44); thực hiện nghĩa vụ quân sự và tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân (Điều 45); tuân theo Hiến Pháp (Điều 46); nộp thuế (Điều 47); bảo vệ môi trường (Điều 43); nghĩa vụ học tập (Điều 39),...

b. Ghép các hình ảnh với nhóm quyền và nghĩa vụ phù hợp.

Hướng dẫn giải:

- Đọc hiểu thông tin 

- Phân tích trực quan các hình ảnh, xác định nội dung ý nghĩa từng hình ảnh

Lời giải chi tiết

a. Những nhóm quyền cơ bản của công dân:

- Nhóm quyền chính trị

- Nhóm quyền dân sự

- Nhóm quyền về kinh tế

- Nhóm quyền văn hóa, xã hội.

Nội dung các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân Việt Nam được quy định trong Hiến Pháp năm 2013

1. Nhóm quyền chính trị: quyền bầu cử, ứng cử vào các cơ quan quyền lực nhà nước (Điều 27); Quyền tham gia quản lý nhà nước (Điều 28); quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí (Điều 25); quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo (Điều 24),...

2. Nhóm quyền dân sự: quyền sống (Điều 19); quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm (Điều 20); quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình (Điều 21); quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở (Điều 22); Quyền tự do đi lại và cư trú (Điều 23); quyền bình đẳng giới (Điều 26); quyền tự do kết hôn và ly hôn (Điều 36),...

3. Nhóm quyền về kinh tế: quyền tự do kinh doanh (Điều 33); quyền có việc làm (Điều 35); quyền sở hữu về thu nhập hợp pháp, của cải để dành, nhà ở, tư liệu sinh hoạt, tư liệu sản xuất (Điều 32),...

4. Nhóm quyền văn hóa, xã hội: quyền học tập (Điều 39); quyền nghiên cứu khoa học và công nghệ, sáng tạo văn học, nghệ thuật (Điều 40); quyền được đảm bảo an sinh xã hội (Điều 34); quyền được bảo vệ, chăm sóc sức khỏe (Điều 38),...

5. Các nghĩa vụ cơ bản mà công dân phải thực hiện: trung thành với Tổ quốc (Điều 44); thực hiện nghĩa vụ quân sự và tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân (Điều 45); tuân theo Hiến Pháp (Điều 46); nộp thuế (Điều 47); bảo vệ môi trường (Điều 43); nghĩa vụ học tập (Điều 39),...

b. Các bức ảnh được ghép với các nhóm quyền và nghĩa vụ của công dân:

2.2.2. Thực hiện quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân.

Em hãy đọc các thông tin, tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi:

- Hương là học sinh lớp 6, ngoài việc học tập tốt, bạn còn chăm chỉ lao động, giúp đỡ bố mẹ làm việc nhà.

- Thấy bác lao công đang quét dọn sân trường, Bình vứt luôn vỏ hộp xuống sân để bác dọn. 

- Biết Phương định bóc thư của bạn khác để xem, Minh đã khuyên Phương không nên làm như vậy vì sẽ xâm phạm quyền bí mật thư tín.

- Ngày nào bố mẹ cũng phải nhắc Thắng học bài nhưng bạn chỉ ôn bài khi sắp tới kỳ kiểm tra.

- Nhiều lần chứng kiến chú Hưng đánh con, nên Hà đã gọi điện báo với Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111.

- Gia đình Liên tìm mọi cách để anh trai không phải thực hiện nghĩa vụ quân sự. Biết chuyện, Liên không tán thành và khuyên anh nên thực hiện nghĩa vụ quân sự.

- Nhà trường tổ chức lấy ý kiến của học sinh nhưng Trang không tham gia vì cho rằng ý kiến của trẻ em sẽ không được thực hiện.

- Hùng luôn tích cực học tập và rèn luyện để sau này trở thành người công dân có ích cho xã hội.

a. Em hãy xác định những ai đã thực hiện đúng, ai thực hiện chưa đúng quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân? Vì sao?

b. Là học sinh, em đã được hưởng quyền và phải thực hiện các nghĩa vụ cơ bản nào của công dân? Em đã làm gì để thực hiện đúng các nghĩa vụ đó?

Hướng dẫn giải:

Giải quyết vấn đề

Liên hệ thực tế

Lời giải chi tiết:

a. Từ các tình huống trên, những người thực hiện đúng và chưa thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ của công dân:

- Người thực hiện đúng: 

+ Hương thực hiện đúng, vì Hương đã thực hiện tốt nghĩa vụ của học sinh, bạn đã học tập tốt, chăm chỉ lao động, giúp đỡ bố mẹ làm việc nhà.

+ Minh thực hiện đúng, vì Minh đã thực hiện đúng quyền bí mật thư tín của công dân, ngăn cản Phương bóc thư của bạn khác để xem.

+ Hà thực hiện đúng, vì Hà đã thực hiện đúng quyền được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, nhân phẩm và danh dự, Hà đã báo tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111 tố giác hành vi của chú Hưng.

+ Liên thực hiện đúng, vì Liên đã không tán thành với việc làm của bố mẹ tìm mọi cách để anh trai trốn nghĩa vụ quân sự và khuyên anh trai nên thực hiện nghĩa vụ quân sự.

+ Hùng thực hiện đúng, vì Hùng đã có trách nhiệm thực hiện đúng nghĩa vụ của một công dân là cố gắng học tập và rèn luyện để trở thành một công dân tốt.

- Bạn thực hiện chưa đúng: 

+ Bình thực hiện chưa đúng, vì Bình cố tình vứt rác bừa bãi, không thực hiện đúng trách nhiệm của học sinh.

+ Phương thực hiện chưa đúng, vì Phương đã vi phạm quyền bí mật riêng tư của công dân

+ Thắng thực hiện chưa đúng, vì Thắng chưa tự giác thực hiện trách nhiệm học tập của công dân.

+ Trang thực hiện chưa đúng, vì Trang đã vi phạm quyền tham gia và quản lý nhà nước của công dân, bạn đã không tham gia đóng góp ý kiến cho nhà trường. 

Sau bài học này, em có thể nắm được các nội dung sau:

+ Nêu được quy định của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân.

+ Thực hiện được quyền và nghĩa vụ cơ bản cảu công dân phù hợp với lứa tuổi.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm GDCD 6 Bài 10 Kết nối tri thức cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm, sức khỏe của người khác sẽ bị xử phạt như thế nào?

  • A. Truy cứu trách nhiệm hình sự.
  • B. Phạt hành chính.
  • C. Chỉ bị lên án đạo đức.
  • D. A và B đúng.

• Câu 2:

  Những hành vi bịa đặt điều xấu, tung tin nói xấu, xúc phạm người khác để hạ uy tín và gây thiệt hại cho người khác là hành vi

  • A. vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân
  • B. vi phạm quyền được bảo hộ về tính mạng và sức khỏe
  • C. vi phạm quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân
  • D. vi phạm quyền được pháp luật bảo hộ vê danh dự, nhân phẩm

• Câu 3:

  Giả mạo Facebook của người khác để đăng tin không đúng sự thật là hành vi vi phạm quyền nào dưới đây của công dân?

  • A. Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm.
  • B. Quyền sở hữu thông tin cá nhân.
  • C. Quyền bất khả xâm phạm về tinh thần
  • D. Quyền tự do ngôn luận

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập GDCD 6 Bài 10 Kết nối tri thức để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Luyện tập 1 trang 49 SGK GDCD 6 Kết nối tri thức

Luyện tập 2 trang 49 SGK GDCD 6 Kết nối tri thức

Luyện tập 3 trang 49 SGK GDCD 6 Kết nối tri thức

Vận dụng 1 trang 49 SGK GDCD 6 Kết nối tri thức

Vận dụng 2 trang 49 SGK GDCD 6 Kết nối tri thức

Giải bài 1 trang 35 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức

Giải bài 2 trang 35 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức

Giải bài 3 trang 36 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức

Giải bài 3 trang 36 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức

Giải bài 4 trang 36 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức

Giải bài 5 trang 37 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức

Giải bài 6 trang 37 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức

Giải bài 7 trang 38 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức

Giải bài 8 trang 38 SBT GDCD 6 Kết nối tri thức

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng GDCD HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!