Công nghệ 11 Cánh diều Ôn tập Chủ đề 3

1.1.1. Khái niệm

- Gia công cơ khí là cách thức tác động vào vật liệu để tạo ra sản phẩm mới.

1.1.2. Phân loại

- Gia công cơ khí được chia thành 2 loại: không phôi và cắt gọt.

- Gia công không phôi giữ lại vật liệu sau khi gia công. Phương pháp này thường được dùng cho các chi tiết đơn giản, không yêu cầu độ chính xác cao như đúc, rèn, hàn, cản, ép, kéo, dập,...

- Gia công cắt gọt bóc tách lớp vật liệu ra khỏi phôi. Phương pháp này thường được dùng cho các chi tiết yêu cầu độ chính xác cao như tiện, phay, khoan, mài, xọc, bào,...

1.2.1. Phương pháp đúc

- Phương pháp đúc là nấu chảy nguyên liệu và rót vào khuôn có hình dạng và kích thước tương ứng để tạo thành sản phẩm. 

- Phương pháp này thường được dùng để gia công các sản phẩm phức tạp và tạo phôi cho gia công cắt gọt. 

- Phương pháp đúc phổ biến: đúc trong khuôn cát và đúc trong khuôn kim loại.

1.2.2. Phương pháp rèn

- Rèn là phương pháp gia công kim loại bằng cách sử dụng ngoại lực tác động lên phôi đã được nung nóng để làm biến dạng phôi về hình dạng và kết cấu mong muốn. 

- Rèn thường sử dụng để chế tạo phôi cho gia công cắt gọt và các sản phẩm yêu cầu độ cứng cao. 

- Phương pháp rèn bao gồm rèn tự do và rèn trong khuôn kim loại.

1.2.3. Phương pháp hàn

- Hàn là phương pháp ghép nối phần tử (thường kim loại) lại với nhau bằng nguồn nhiệt.

- Sản phẩm có kết cấu hộp, khung hoặc yêu cầu độ kín thường được gia công bằng hàn.

- Các phương pháp hàn phổ biến nhất hiện nay là hàn hồ quang và hàn hơi. 

1.3.1. Phương pháp tiện

- Tiện là phương pháp gia công cắt gọt bằng cách phối hợp chuyển động quay tròn của phôi với chuyển động tịnh tiến của dụng cụ cắt (hình 8.1).

- Phương pháp này có thời gian gia công ngắn, dễ thao tác và độ chính xác cao.

- Tuy nhiên, có hạn chế như quá trình mòn dụng cụ cắt diễn ra nhanh, tiết kiệm vật liệu thấp và khả năng tạo hình bị hạn chế.

- Phương pháp tiện gia công các bề mặt định hình tròn xoay: mặt đầu, mặt trụ, mặt côn, mặt ren, mặt tròn xoay,... (hình 8.3).

1.3.2. Phương pháp phay

- Phương pháp phay là một trong hai phương pháp gia công cơ khí được sử dụng phổ biến nhất trong gia công cắt gọt. 

- Nhờ vào sự đa dạng của dụng cụ gia công và chuyển động tạo hình mà phương pháp phay có thể gia công được nhiều hình dạng bề mặt như: mặt phẳng, mặt định hình, mặt ren,... (hình 8.6).

1.3.3. Phương pháp khoan

- Khoan là phương pháp gia công lỗ trên sản phẩm với chất lượng bề mặt gia công thấp. 

- Khoan thường được sừ dụng để gia công lỗ thông suốt hoặc không thông suốt trên sản phẩm 

1.4.1. Quy trình công nghệ gia công chi tiết

- Quy trình công nghệ gia công là các bước để thay đổi hình dạng và kích thước của phôi hoặc bán thành phẩm.

- Các bước cơ bản để lập quy trình công nghệ gia công một chi tiết đơn giản :

+ Nghiên cứu bản vẽ chi tiết.

+ Lựa chọn phôi.

+ Xác định thứ tự gia công.

+ Lựa chọn thiết bị, dụng cụ gia công.

+ Lựa chọn chế độ cắt.

1.2. Ví dụ lập quy trình công nghệ gia công chi tiết

- Bước 1: Nghiên cứu bản vẽ chi tiết

- Bước 2: Chuẩn bị phôi

- Bước 3: Xác định thứ tự các nguyên công

- Bước 4: Lựa chọn thiết bị và dụng cụ gia công

- Bước 5: Xác định chế độ cắt

1.5.1. Giới thiệu

Lớp học, nhà ở, siêu thị, cửa hàng trưng bày sản phẩm rất cần một bảng treo có lỗ cải móc treo vừa dùng để treo đổ tiện dụng, vừa trang trị cho không gian thêm sinh động, đẹp mắt. Em cùng các bạn trong nhóm hãy gia công một sản phẩm như vậy nhé!

1.5.2. Nhiệm vụ

Gia công giá treo đổ trang trí với các tiêu chỉ cụ thể như sau:

- Giá treo có kích thước phù hợp với nơi định treo.

- Sản phẩm chắc chắn, đẹp, treo được nhiều loại đồ dùng.

1.5.3. Tiến trình thực hiện

- Chuẩn bị gia công

- Thực hiện gia công

1.5.4.  Báo cáo kết quả

1.5.5. Đánh giá

Ví dụ 1: Dựa vào sự hình thành phoi của quá trình gia công mà gia công cơ khí được chia làm

A. Gia công không phoi, gia công có phoi và gia công cắt gọt

B. Gia công không phoi, gia công có phoi

C. Gia công có phoi, gia công cắt gọt

D. Đáp án khác

Hướng dẫn giải

Dựa vào sự hình thành phoi của quá trình gia công mà gia công cơ khí được chia làm: Gia công không phoi, gia công có phoi

Đáp án B

Ví dụ 2: Phương pháp rèn là?

A. Là phương pháp gia công bằng cách nấu chảy nguyên liệu đầu vào thành trạng thái lỏng, sau đó rót vào khuôn có hình dạng, kích thước như sản phẩm. Sau khi nguyên liệu vào đồng đặc, ta thu được sản phẩm là vật đúc có hình dạng giống lòng khuôn đúc và phù hợp với yêu cầu thiết kế.

B. Là phương pháp gia công kim loại bằng cách sử dụng ngoại lực tác dụng lên phôi để làm biến dạng phôi về hình dáng và kết cấu mong muốn.

C. Là phương pháp gia công ghép nối các phần tử (thường là kim loại) lại với nhau thành một khối thống nhất, bằng cách sử dụng nguồn nhiệt để nung nóng vùng cần nối đến trạng thái nóng chảy, sau khi vật liệu tại vị trí hàn kết tinh tạo thành mối hàn sẽ gắn các phần tử với nhau.

D. Là cách thức con người sử dụng sức lao động, máy móc tác động vào vật liệu cơ khí làm thay đổi hình dạng, kích thước, trạng thái hoặc tính chất của vật liệu để tạo ra các sản phẩm.

Hướng dẫn giải

Phương pháp rèn là phương pháp gia công kim loại bằng cách sử dụng ngoại lực tác dụng lên phôi để làm biến dạng phôi về hình dáng và kết cấu mong muốn.

Đáp án B

Học xong bài này các em có thể:

Hệ thống hóa kiến thức về cơ khí chế tạo và vật liệu cơ khí

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Công nghệ 11 Cánh diều Ôn tập Chủ đề 3 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Công nghệ 11 Cánh diều Ôn tập Chủ đề 3 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Giải Câu hỏi 1 trang 51 SGK Công nghệ 11 Cánh diều - CD

Giải Câu hỏi 2 trang 51 SGK Công nghệ 11 Cánh diều - CD

Giải Câu hỏi 3 trang 51 SGK Công nghệ 11 Cánh diều - CD

Giải Câu hỏi 4 trang 51 SGK Công nghệ 11 Cánh diều - CD

Giải Câu hỏi 5 trang 51 SGK Công nghệ 11 Cánh diều - CD

Giải Câu hỏi 6 trang 51 SGK Công nghệ 11 Cánh diều - CD

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Công nghệ HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!