* Quá trình phân chia, xâu xé Trung Quốc của các nước đế quốc.

- 1840-1842 chiến tranh thuốc phiện của Anh mở đầu quá trình xâm lược Trung Quốc.

- Cuối thế kỷ XIX, các nước đế quốc chia nhau xâu xé Trung Quốc:

+ Đức chiếm Sơn Đông

+ Anh chiếm vùng châu thổ sông Dương Tử

+ Pháp chiếm Vân Nam, Quảng Đông, Quảng Tây

+ Nga, Nhật chiếm Đông Bắc.

* Cùng khủng hoảng như nhau, cùng đứng trước nguy cơ xâm lược như nhau nhưng Trung Quốc thì bị xâm lược còn Nhật Bản lại không bị xâm lược vì:

- Trung quốc:

+ Rộng lớn, đông dân, giàu tài nguyên là mục tiêu mà các nước đế quốc nhòm ngó

+ Chế độ phong kiến đang trong tình trạng mục nát , dân tình oán thán.

+ Trước nguy cơ xâm lược, triều đình Mãn Thanh tỏ ra bất lực, yếu hèn, không gắn kết chặt chẽ với dân chống giặc, không có biện pháp làm cho đất nước giàu mạnh.

- Nhật Bản:

+ Chế độ phong kiến cũng lâm vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng và đang bị các nước phương Tây đe dọa

+ 1868 Thiên hoàng Minh Trị cải cách mạnh mẽ, toàn diện làm cho nhật Bản phát triển nhanh chóng trên con đường TBCN, lần lượt đánh thắng Trung Quốc (1894-1895), Nga (1904-1905) nâng cao uy thế của Nhật trên trường quốc tế