Giải bài tập Hóa học 11 CTST Bài 19

Một số loại acid hữu cơ được dùng trong thực phẩm như acetic acid, lactic acid. Thường gặp nhất là carboxylic acid, có nhiều trong tự nhiên như trong thành phần của các loại trái cây, chúng gây ra vị chua và một số mùi quen thuộc. Carboxylic acid là gì? Những tính chất nào đặc trưng cho carboxylic acid?

Quan sát Hình 19.1 hãy nêu đặc điểm chung về cấu tạo của carboxylic acid, nêu điểm khác về cấu tạo của carboxylic acid so với cấu tạo của aldehyde và ketone.

Hãy viết công thức cấu tạo của các carboxylic acid đơn chức có công thức phân tử C₄H₈O₂.

Hãy chỉ ra hợp chất carboxylic acid trong số các chất sau đây: CH₃CHO (1); C₆H₅OH (2); CH₂ = CH – COOH (3), HOOC – COOH (4).

Dựa vào Bảng 19.1, rút ra cách gọi tên carboxylic acid theo danh pháp thay thế.

Gọi tên theo danh pháp thay thế của các carboxylic acid sau:

a) (CH₃)₂CH – COOH.

b) (CH₃)₃C – COOH.

c) CH₃CH=CH-COOH.

d) CH₃CH=C(CH₃) – COOH.

Viết công thức cấu tạo của các carboxylic acid có tên sau:

a) Propanoic acid.

b) Pent – 3 – enoic acid.

Viết công thức cấu tạo các đồng phân acid có công thức phân tử C₅H₁₀O₂. Gọi tên theo danh pháp thay thế của các đồng phân đó.

So sánh nhiệt độ sôi của butanoic acid với nhiệt độ sôi của các chất trong bảng sau. Giải thích.

Vì sao acetic acid tan vô hạn trong nước?

Hãy sắp xếp theo chiều tăng dần nhiệt độ sôi của các chất sau, giải thích.

(1) C₃H₈.

(2) C₂H₅COOH.

(3) C₂H₅CHO.

(4) C₃H₇OH.

Từ đặc điểm cấu tạo nhóm carboxyl, dự đoán tính chất hoá học đặc trưng của hợp chất carboxyl acid.

Biết Ka (hằng số phân li acid) của R – COOH được tính theo biểu thức sau:

\({K_a}\; = \;\frac{{\left[ {{H^ + }\left] \times \right[RCO{O^ - }} \right]}}{{\left[ {RCOOH} \right]}}\)

Dựa vào Bảng 19.3, nhận xét về tính acid của carboxylic acid. Nêu tính chất hoá học đặc trưng của chúng.

Tiến hành Thí nghiệm 1 theo hướng dẫn. Nêu hiện tượng xảy ra. Giải thích và viết phương trình hoá học của phản ứng.

Hãy lựa chọn hoá chất hợp lí để làm sạch lớp cặn trong các dụng cụ đun và chứa nước nóng. Giải thích.

Hoàn thành các phương trình hoá học của các phản ứng sau:

a) (CH₃)₂CHCOOH + Ca →

b) HOOC – COOH + NaOH →

c) HCOOH + Na₂CO₃ →

d) C₂H₅COOH + CuO →

Trình bày cách phân biệt các dung dịch sau bằng phương pháp hoá học: ethanol, acetaldehyde, acetic acid và acrylic acid.

Tiến hành Thí nghiệm 2 theo các bước. Quan sát, nêu hiện tượng.

Dấu hiệu nào giúp nhận biết có sản phẩm mới được tạo thành? Giải thích.

Nêu vai trò của dung dịch H₂SO₄ đặc, đá bọt và dung dịch NaCl bão hoà.

Nêu một số biện pháp để nâng cao hiệu suất của phản ứng.

Viết phản ứng tạo thành ester có công thức CH₃ – COO – CH₃ từ acid và alcohol tương ứng. Tìm hiểu ứng dụng của ester trên thực tiễn.

Quan sát Hình 19.5, nêu một số ứng dụng của carboxylic acid.

Phương pháp điều chế acetic acid bằng cách lên men giấm cần thực hiện trong những điều kiện nào? Giải thích. Nêu những ứng dụng trong thực tiễn của phương pháp trên.

Tìm hiểu phương pháp lên men giấm và thực hành làm giấm ăn từ các nguồn nguyên liệu sẵn có để sử dụng trong gia đình.

Viết phương trình hoá học các phản ứng theo sơ đồ sau, ghi rõ điều kiện của phản ứng (nếu có): 

CH₂ = CH₂ → CH₃CH₂OH → CH₃COOC₂H₅.

Xác định các chất X, Y, Z và hoàn thành các phản ứng sau:

a) sodium hydroxide + X → sodium methanoate + nước

b) 3 – methylbutanoic acid + Mg → Y + Z

Bằng kiến thức hoá học, em hãy giải thích các cách làm sau đây:

a) Khi đồ dùng có đốm gỉ, sử dụng giấm để lau chùi, vết gỉ sẽ hết.

b) Khi thực hiện lên men rượu cần ủ kín, còn khi lên men giấm cần để thoáng.

Điều chế ethyl acetate bằng cách cho 6 gam acetic acid tác dụng với 5,2 gam ethanol có xúc tác là dung dịch sulfuric acid đặc và đun nóng thu được 5,28 gam ester. Tính hiệu suất của phản ứng.