Phương pháp và bài tập tổng hợp về Tác dụng của lực ma sát môn Vật Lý 8 năm 2021

PHƯƠNG PHÁP VÀ BÀI TẬP TỔNG HỢP VỀ TÁC DỤNG CỦA LỰC MA SÁT

 

Các lực cản trở chuyển động của một vật, tạo ra bởi những vật tiếp xúc với nó được gọi là lực ma sát.

a. Lực ma sát trượt

Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật trượt trên bề mặt của vật khác. Lực ma sát trượt luôn ngược hướng chuyển động.

Ví dụ: Lực ma sát trượt xuất hiện khi hãm chuyển động của người trượt patanh hay mài nhẵn bóng các mặt kim loại.

b. Lực ma sát lăn

Lực ma sát lăn sinh ra khi một lăn trên bề mặt của vật khác.

Ví dụ: Ôtô đang chạy tắt máy, hay cánh quạt trần đang quay thì bị mất điện... sẽ chuyển động chậm dần rồi dừng lại là do có sự xuất hiện của lực ma sát lắn.

Chú ý: Cường độ lực ma sát lăn nhỏ hơn của lực ma sát trượt rất nhiều lần.

c. Lúc ma sát nghỉ

Lực ma sát nghỉ giữ cho vật không trượt khi bị vật bị tác dụng của lực khác.

Ví dụ: người và một số động vật có thể đi lại được hoặc cầm nắm được các vật nặng là nhờ có sự xuất hiện của lực ma sát nghỉ.

Đặc điểm:

- Cường độ của lực ma sát nghỉ thay đổi tùy theo lực tác dụng lên vật có xu hướng làm cho vật thay đổi chuyển động.

- Lực ma sát nghỉ luôn có tác dụng giữ vật ở trạng thái cân bằng khi có lực khác tác dụng lên vật.

Chú ý:

- Nếu vật đứng yên mà chịu tác dụng của các lực cân bằng thì không có lực ma sát nghỉ.

- Nếu vật đứng yên mà chịu tác dụng của các lực không cân bằng thì có lực ma sát nghỉ.

d. Lực ma sát có thể có hại hoặc có ích

- Khi lực ma sát có hại thì phải tìm cách để giảm ma sát. Ví dụ như trong hình 6.3 SGK: Ở hình (a) lực ma sát làm tròn đĩa xe nên cần tra đầu vào xích. Ở hình (b) lực ma sát (ma sát trượt) của trục làm mòn trục và cản chuyển động quay của bánh xe, nên muốn giảm ma sát tat hay bằng trục quay có ổ bi.

- Trong một số trường hợp ma sát là không thể thiếu. Ví dụ như trong hình 6.4 SGK; Ở hình (a), bảng trơn hay quá nhẵn thì không thể dùng phấn để viết lên bảng. Để viết bảng dễ dàng thì cần tăng độ nhám của bảng để tăng ma sát trượt giữa phấn với bảng; Ở hình (b), nếu không có ma sát nghỉ thì không siết chặt được bulông hoặc đánh được diêm vì bị trượt, vì vậy phải tăng độ nhám của ốc hoặc của mặt sườn bao diêm; Ở hình (c), nếu không có ma sát thì xe không thể dừng được, nên cần tăng ma sát bằng cách tăng độ sâu khía rãnh mặt lốp.

Bài 1: Ổ bi có tác dụng gì? Tại sao việc phát minh ra ổ bi lại có ý nghĩa quan trọng đến sự phát triển của khoa học và công nghệ?

Hướng dẫn giải:

Trong các chi tiết máy, 6 bi có tác dụng làm giảm ma sát giữa trục quay và ổ đỡ. Việc sử dụng ổ bi đâ thay thế ma sát trượt bằng ma sát lăn của các viên bi làm cho các máy móc hoạt động dễ dàng hơn, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành động lực học, cơ khí, chế tạo máy... Chính vì vậy phát minh ra ổ bi có ý nghĩa quan trọng đến sự phát triển của khoa học và công nghệ,  

Bài 2: Khi dùng lực để đẩy thùng hàng thì có lực ma sát trượt xuất hiện ở đâu? Có hại gì? Làm thế nào để giảm ma sát?

Hướng dẫn giải:

Lực ma sát trượt cản trở chuyển động của thùng khi đẩy. Muốn giảm ma sát, dùng bánh xe để thay thế ma sát trượt bằng ma sát lăn (nhờ đặt thùng đồ lên bàn có bánh xe).

Câu 1: Trong các trường hợp sau đây trường hợp nào không cần tăng ma sát?

A. Khi kéo vật trên mặt đất       

B. Phanh xe để xe dừng lại

C. Khi đi trên nền đất trơn.                                 

D. Để ô tô vượt qua chỗ lầy

Câu 2: Ý nghĩa của vòng bi là

A. Thay ma sát nghỉ bằng ma sát trượt           

B. Thay ma sát lăn bằng ma sát trượt

C. Thay ma sát trượt bằng ma sát lăn             

D. Thay ma sát nghỉ bằng ma sát trượt

Câu 3: Một ô tô đang chuyển động trên mặt đường, lực tương tác giữa bánh xe với mặt đường là

A. Ma sát trượt             

B. Ma sát nghỉ             

C. Ma sát lăn                

D. Lực quán tính

Câu 4: Trong các cách làm dưới đây, cách nào làm tăng lực ma sát?

A. Tra dầu vào xích xe đạp               

B. Tăng thêm vòng bi ở ổ trục

C. Khi di chuyển vật nặng, bên dưới đặt các con lăn

D. Rắc cát trên đường ray xe lửa

Câu 5: Trường hợp nào sau đây xuất hiện lực ma sát trượt?

A. Khi viết phấn trên bảng         

B. Viên bi lăn trên cát

C. Bánh xe đạp chạy trên đường                     

D. Trục ổ bi ở xe máy đang hoạt động

Câu 6: Hiếu đưa 1 vật nặng hình trụ lên cao bằng 2 cách, hoặc là lăn vật trên mặt phẳng nghiêng, hoặc kéo vật trượt trên mặt phẳng nghiêng. Cách nào lực ma sát lớn hơn?

A. Không so sánh được.       

B. Lăn vật

C. Cả 2 cách như nhau      

D. Kéo vật

Câu 7: Trong các cách làm dưới đây, cách nào làm giảm ma sát?

A. Khi trượt tuyết, tăng thêm diện tích của ván trượt

B. Dùng sức nắm chặt bình dầu, bình dầu mới không tuột

C. Trước khi cử tạ, vận động viên xoa tay và dụng cụ vào phấn thơm

D. Bò kéo xe rất tốn sức cần phải bỏ bớt 1 ít hàng hoá trên xe

Câu 8: Một đoàn tàu khi vào ga, biết lực kéo của đầu máy là 20000N. Hỏi độ lớn của lực ma sát khi đó là

A. 20000N    

B. Lớn hơn 20000N

C. Nhỏ hơn 20000N    

D. Không thể tính được

Câu 9: Trong các trường hợp sau trường hợp nào không xuất hiện lực ma sát nghỉ?.

A. Bao xi măng đang đứng trên dây chuyền chuyển động

B. Hòn đá đặt trên mặt đất phẳng.

C. Quyển sách đứng yên trên mặt bàn dốc

D. Kéo vật bằng một lực nhưng vật vẫn không chuyển động

Câu 10: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về ma sát

A. Lực ma sát lăn nhỏ hơn lực ma sát trượt

B. Khi vật chuyển động chậm dần, lực ma sát nhỏ hơn lực đẩy

C. Khi vật chuyển động nhanh dần, lực ma sát lớn hơn lực đẩy

D. Lực ma sát lăn cản trở chuyển động của vật này trượt trên vật khác

Câu 11: Tại sao trên lốp ôtô, xe máy, xe đạp người ta phải xẻ rãnh?

A. Để tiết kiệm vật liệu

B. Để làm tăng ma sát giúp xe không bị trơn trượt

C. Để giảm diện tích tiếp xúc với mặt đất, giúp xe đi nhanh hơn

D. Để trang trí cho bánh xe đẹp hơn

Câu 12: Một vật có khối lượng 50 kg chuyển động thẳng đều trên mặt phẳng nằm ngang khi có lực tác dụng là 35 N. Lực ma sát tác dụng lên vật trong trường hợp này có độ lớn là:

A. Fms = 35N               

B. Fms = 50N               

C. Fms > 35N               

D. Fms < 35N

Câu 13: Trong các trường hợp xuất hiện lực dưới đây trường hợp nào là lực ma sát.

A. Lực làm cho nước chảy từ trên cao xuống

B. Lực xuất hiện khi lò xo bị nén

C. Lực xuất hiện làm mòn lốp xe                      

D. Lực tác dụng làm xe đạp chuyển động

Câu 14: Cách nào sau đây làm giảm được ma sát nhiều nhất?

A. Tăng độ nhẵn giữa các bề mặt tiếp xúc   

B. Tăng diện tích bề mặt tiếp xúc

C. Tăng độ nhám giữa các bề mặt tiếp xúc   

D. Vừa tăng độ nhám vừa tăng diện tích của bề mặt tiếp xúc

Câu 15: Trường hợp nào dưới đây xuất hiện lực ma sát nghỉ

A. Chiếc ô tô nằm yên trên mặt đường dốc    

B. Kéo trượt cái bàn trên sàn nhà

C. Quả dừa rơi từ trên cao xuống                    

D. Chuyển động của cành cây khi gió thổi

Câu 16: Trong các trường hợp dưới đây trường hợp nào ma sát có ích?

A. Ma sát làm mòn lốp xe                                  

B. Ma sát làm ô tô qua được chỗ lầy.

C. Ma sát sinh ra giữa trục xe và bánh xe      

D. Ma sát sinh ra khi vật trượt trên mặt sàn.

Câu 17: Người thợ may sau khi đơm cúc áo thường quấn thêm vài vòng chỉ quanh cúc để

A. Tăng ma sát lăn     

B. Tăng ma sát trượt  

C. Tăng ma sát nghỉ   

D. Tăng quán tính

Câu 18: Lực nào sau đây không phải là lực ma sát?

A. Lực của dây cung tác dụng lên mũi tên khi bắn

B. Lực xuất hiện khi lốp xe đạp lăn trên mặt đường

C. Lực xuất hiện khi bánh xe trượt trên mặt đường

D. Lực xuất hiện khi các chi tiết máy cọ xát với nhau.

Câu 19: Một xe máy chuyển động đều, lực kéo của động cơ là 500N. Độ lớn của lực ma sát là

A. Chưa thể tính được 

B. Lớn hơn 500N   

C. Nhỏ hơn 500N        

D. 500N

Câu 20: Có mấy loại lực ma sát?

A. 2                                 B. 1                                 C. 3                                 D. 4

Câu 21: Trường hợp nào dưới đây xuất hiện lực ma sát lăn

A. Ma sát khi đánh diêm                 

B. Ma sát tay cầm quả bóng

C. Ma sát giữa bánh xe với mặt đường

D. Ma sát giữa má phanh và vành bánh xe khi phanh xe

Câu 22: Khi xe đang chuyển động, muốn xe đứng lại, người ta dùng phanh xe để

A. Tăng ma sát nghỉ   

B. Tăng ma sát trượt  

C. Tăng quán tính       

D. Tăng ma sát lăn

ĐÁP ÁN

1	A	5	A	9	B	13	C	17	C	21	C
2	C	6	D	10	B	14	A	18	A	22	B
3	B	7	D	11	B	15	A	19	D
4	D	8	B	12	D	16	B	20	C

 

---(Hết)---

Trên đây là toàn bộ nội dung tài liệu Phương pháp và bài tập tổng hợp về Tác dụng của lực ma sát môn Vật Lý 8 năm 2021. Để xem thêm nhiều tư liệu hữu ích khác, các em đăng nhập vào trang hoc247.net để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.